10 دسته بندی نور روز در معماری

از اشکال متحرک ایجاد شده با نورتا نورهای پراکنده ثابت شده است که نور خورشید یکی از بهترین فرم دهنده ها جهت خلق محیط های متحرک می باشد. یکی از طراحان پیشگام نور ، ویلیام اِم.سی.لَم  (2012 – 1924 ) درکتاب خود ” نورخورشید به عنوان فرم دهنده ” اهمیت نور خورشید را به مراتب بیشتر از کاربرد آن دربهینه سازی انرژی دانسته است. در حال حاضر، معماران راههای بسیاری برای استفاده از نور خورشید یافته اند و سؤال هایی در مورد اینکه آیا استفاده ازالگوهای مختلف نورخورشید می تواند به عنوان فاکتوری ارزشمند در پروسه طراحی مورد استفاده قرار گیرد ، مطرح است. با این وجود ، بیشتر تحلیل های نور روز اساسا روی مصرف انرژی تمرکز دارد.

EPFL سیوبحان راک کسل ومریلین اندرسن یک راهکار کیفی در انستیتو در لوزان بدست آورده اند. الگوی آنها بر اساس تنوع زمانی و فضایی نور روز، جدولی با 10 نورمتفاوت را ارائه می کند. مشاهده نور روز دو نتیجه را برای ما ممکن ساخته است : نور مستقیم خورشید با آسمان آبی صاف و آسمان ابری گرفته به عنوان نقطه مقابل آن که هر کدام احساسات متفاوتی را القا می کنند.
نورمستقیم خورشید مدل هایی با سایه های قوی ایجاد می کند که جهت آنها در طول روز اهمیت زیادی دارد. بنابراین، دوگانگی نور و سایه میتواند در محیط اطراف ما تنوع ایجاد کند. در ضمن ، روشنی آسمان آبی، اثرمطلوبی بر بدن انسان دارد و به همین دلیل مردم تمایل دارند تعطیلات خود را در مناطق آفتابگیر سپری کنند.
اما هنگامیکه ابرها ظاهر می شوند و آسمان را می پوشانند، نور به طرز چشمگیری کاسته می شود و ما مناظر ایجاد شده با سایه های قوی را از دست می دهیم. در نتیجه ، کاهش نور یکنواختی و آرامش را به محیط باز می گرداند. چنین فضاهایی ذهن را آرام می کند ، چون از تنوع و حرکت محیط اطراف کاسته شده است.

در تحقیقات سیوبحان راک کسل و مریلین اندرسون نمونه های متعددی از معماری معاصررا با توجه به تنوع فضایی و زمانی بررسی کرده اند. نتیجه تحقیقات آنها به یک طبقه بندی با 10 گروه منتهی شده است که شامل نورهای مستقیم شدید تا نورهای غیر مستقیم و منتشر در فضا می باشد. دراین روش ، شباهت هایی برای دومورد نور مستقیم و آسمان گرفته و ابری اتفاق می افتد و این مسئله باعث پدید آمدن سه گروه اصلی با کنتراست بالا ، معمولی و کم در فضاها می شود. یک نور روزانه شدید با روشنایی از سمت بالا و اطراف مانند:

• نورمن فاستر در حیاط
• کوگاد بوسیله موسسه Smithsonian ،
• کتابخانه مرکزی سیاتل بوسیله OMA
• در مدرسه زولورین بوسیلهSANAA
• ساختار متفاوت نما ، سایه شدیدی را خلق می کند که بطور مداوم در طول روز در حال حرکت است. وقتی که درها و پنجره ها کوچکترند ، اثرات کمتری داخل اما با کیفیت بهتری داخل ساختمان شکل می گیرد. سا ختمان لوور ابوظبی یکی از عالی ترین نمونه های برای این فرم با اشکال عربی است.

• 

  

در فرم کنتراست معمولی ، به طور خاص نور مستقیم در ترکیب با نور غیر مستقیم قرار می گیرد. در چنین فضاهایی ، از کنتراست شدید در زمان های آرام استفاده نمی شود. میس ون روهه با پنجره های شیشه ای بزرگ در خانه فارنزورس با حداقل نفوذ پذیری از طرف هواکش ها عمل کرده است. تغییرات درطول روز به وضوح قابل مشاهده هستند ، اما از سایه های قابل توجه اجتناب می شود. ساختمان ترم والزاز پیترزومتر ترکیب چشمگیری از نور های مستقیم انتخاب شده است. با وجود اثر گیرا و قوی نور، شکل آن در طول روز تغییر چندانی نمی کند مانند کتابخانه مرکزی سیاتل. موزه جنگ شاهنشاهی دنیل لایب اسکیند نمونه ای دیگر از استفاده نور های روز در فضای داخلی برای ایجاد یک احساس خاص است.
دسته سوم تشکیل شده است از حالت هایی از نور غیر مستقیم و بنابراین کنتراست های مستقیم را در طول روز حذف می کند. نور روزانه استیون هال به آرامی گنبد سنت ایگناتیوس را در فضای مقدس داخلی به شکل استوانه ای به بالا هدایت می کند.

یک راه حل حساب شده تر با توجه به نور غیر مستقیم برای ساختمان هایی که تمام بام به شکل شبکه های استوانه ای است مانند موزه بلند رنزو پیانو در آتلانتا یافت شده است. با این وجود، نمونه بارز یک فضای با نور پراکنده را در خانه عریان شینجیرو بان می توان مشاهده کرد ، به طوریکه امتداد دیوارها از زمین تا سقف، احساس شناور بودن در میان بر ها را تداعی می کنند. درحالیکه به علت سطوح عمودی روشن به سختی سایه ای برای ایجاد اشکال باقی می ماند.
ارزش شناخت انواع نور بوسیله سیوبحان راک کسل و مریلین اندرسون با دو فاکتور کنتراست و حرکت فعال و تأکید آن بر نور روز به عنوان کیفیت محیطی فراتر از معیاری انرژی محور مشخص می شود. این دستاورد می تواند به یک طبقه بندی مفید برای استفاده در پروسه طراحی بدل گردد. سه گروه اصلی متشکل از نور مستقیم شدید تا نور غیر مستقیم و پراکنده در یک دسته بندی مختصر جای می گیرد و در حالیکه دسته بندی در 10 گروه برای طراحی های پیشرفته مناسب تر است.
شبیه سازی های بیشتر با مدل های فضایی ساده حتی راه را برای تحقیق بیشتر در مدل های متفاوت با جزئیات بیشتر مطرح می کند. بنابراین ، ما می توانیم کمتر راجع به دسته بندی های میانی صحبت کنیم و بیشتر بر روی ترکیب سیال نور و سایه در فضا بحث کنیم.
منبع : archdaily

گردآوری و ترجمه در تحریریه پویانو | ناظمی

در رابطه با این مطلب بیشتر بخوانید:

نور در معماری ؛ مشربیه ، جلوه سنت در نماهای پویا در معماری مدرن

خانه سبز و پرنور نانجینگ