قهوه خانه ها، فضاهای گرمی هستند که محبوبیتشان به مدت ها پیش بر می گردد. قهوه خانه در میان فضاهای سنتی و قدیمی، شاید معادل کافی شاپ در فضاهای مدرن و امروزی باشد، اما حس و حالی که قهوه خانه دارد، شکل فضاهای داخلی آن و حتی مبلمان و اکسسوری هایی که برای چیدمان و تزیین به کار می روند، با جو کافه های مدرن فرق دارد. با این که این روزها بیش تر افراد به کافه های مدرن می روند، هنوز هستند کسانی که عاشق فضای قهوه خانه ها می باشند. حتی برخی جوان ها از جو مدرن و ماشینی زندگی به قهوه خانه های سنتی پناه می برند. در واقع، کم پیش می آید که بتوان آرامش و صمیمیتی که در قهوه خانه های سنتی وجود دارد را در فضای کافی شاپ های مدرن پیدا کرد. قهوه خانه، جایی است که مشتری ها برای قرار گرفتن در جو سنتی انتخاب می کنند. بنابراین، طراحی قهوه خانه باید به نحوی باشد که این مهم را عملی سازد. اگر مایل هستید یک قهوه خانه راه اندازی کنید، با ما همراه باشید تا اصول آن را یاد بگیرید.

یکی از مهم ترین مراحل در امر راه اندازی قهوه خانه سنتی، ایجاد کردن یک فضای دوست داشتنی و زیباست چیدمان قهوه خانه باید مناسب تم سنتی آن و مشتری پسند باشد. چیدمان قهوه خانه شما باید به گونه ای انجام شود که مشتری هایتان در فضای آن راحت باشند و بتوانند در حین نوشیدن قهوه و وقت گذراندن با دوستان و نزدیکان خود لذت ببرند. به خاطر داشته باشید که کافی شاپ ها بسیار زیادند، اما قهوه خانه ها معدودتر می باشند. این نکته را می توانید به عنوان یک عامل مثبت در طراحی خود در نظر بگیرید، زیرا در میان قهوه خانه هایی که تعدادشان چندان هم زیاد نیست، شما می توانید خودتان را با یک سبک جدید، خودی نشان دهید و مشتری های بیش تری جلب نمایید!

در این رابطه، در نظر گرفتن مواردی که در قهوه خانه ها کاربرد دارند، خیلی مهم است. در طراحی قهوه خانه باید از عناصری استفاده شود که بتوانند سبک و سیاق یک فضای سنتی را به نمایش بگذارند و حتی قادر باشند مشتری های خود را به گذشته ببرند.

در واقع، این عناصر باید طوری باشند که یک تصویر مطلوب از قهوه خانه در ذهن مشتریان خلق کنند و باعث شوند ارتباطی که باید، بین مشتریان و محیط قهوه خانه برقرار گردد. اگر موفق شوید و مشتری های شما از محیط سفره خانه تان خوششان بیاید، مسلما باز هم برای صرف غذا به آن مراجعه خواهند کرد. استفاده از عناصری که حس نوستالژیک دارند و در عین حال با خلق و خوی مردم ایران تناسب دارند، سبب می شوند طراحی خود را موفق تر پیش ببرید. بگردید و ببینید در فضاهای سنتی و تاریخی کشور ما چه عناصر نقش مهم دارند. سپس سعی کنید آن عناصر را با عملکرد قهوه خانه تلفیق کنید.

باید توجه داشت که در برخی موارد، ساختمان به خودی خود از خصوصیاتی برخوردار است که کمک می کنند یک فضای سنتی را بهتر ایجاد کنید. چنین ساختمان هایی مقدمه طراحی مورد نظر شما را دارند. تنها کاری که باید کنید، این است که پتانسیل های موجود را شناخته و در جهت تقویت هر چه بیش تر آن ها کوشش کنید. به عنوان مثال، فکر کنید ساختمانی که می خواهید در آن قهوه خانه راه اندازی کنید، یک ساختمان قدیمی است.

اگر فرم پلان و حتی نمای این ساختمان، قدیمی باشد، خیلی طبیعی تر به نظر می رسد و مسلما بهتر از ساختمانی است که شما می خواهید سنتی جلوه اش دهید. اگر یک ساختمان، حوض آب، حیاط مرکزی و ایوان داشته باشد، بهترین گزینه برای اجرای قهوه خانه سنتی است. با این حال، اگر هم این طور نباشد، لازم نیست نگران باشید. خودتان هم می توانید با وارد کردن این عناصر به معماری قهوه خانه، تاثیر لازم را ایجاد نمایید.

استفاده از حوض و آبنما در طراحی قهوه خانه ضروری نیست، اما وجود آن ها می تواند نقطه قوتی باشد که تاثیرات خوبی دارد. عنصر آب، یکی از عناصری است که در معماری سنتی ایران به وفور، کاربرد داشته است. عناصر دیگری نیز هستند که شما می توانید برای ایجاد حسی بهتر در قهوه خانه خود مورد استفاده قرار دهید.

به طور کلی، اکثر ما زمانی که یک قهوه خانه را تصور می کنیم، فضایی می بینیم که پر از آرامش و حس خوب خانه های قدیمی است. معمولا در قهوه خانه ها الگوهای معماری سنتی ایران، نقش بسیار مهمی ایفا می کنند. این الگوها و ظاهر آن ها، حتی اگر یک بار هم در زندگی خود، آن ها را ندیده باشیم، به ما حس آشنایی می دهند؛ حسی که ما فقط در یک فضای ایرانی تجربه می کنیم و مشابهش در کافه های مدرن، مینیمال، اینداستریال و دیگر کافه های امروزی که با سبک های جدیدتری طراحی می شوند، وجود ندارد. حس صمیمت و صفایی که قهوه خانه دارد، غیر قابل وصف است.

وقتی به عنوان یک کارفرما یا طراح داخلی به طراحی قهوه خانه فکر می کنید، نکات زیادی وجود دارند که باید مد نظر قرارشان دهید. یکی از این نکات، استفاده از عناصر زنده می باشد. نکته دیگر، توجه به ملزوماتی است که مخصوص فضای قهوه خانه ها هستند. در میان مهم ترین ملزومات سفره خانه می توان به فرش های ایرانی، پشتی، قلیان و این گونه موارد اشاره کرد. اگر سری به قهوه خانه های موجود در سطح شهر بزنید، می فهمید چه مواردی را باید به کار برد. استفاده از رنگ های هماهنگ با سبک سنتی، متریال های سنتی و نورپردازی به شکل گرم و صمیمی نیز به شما کمک می کند نتیجه بهتری بگیرید.

بخش های مختلف قهوه خانه

در قهوه خانه، فضاهای مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال، آشپزخانه را می توان مهم ترین بخش دانست. دیگر بخش ها به ترتیب، سرویس بهداشتی آقایان و بانوان، صندوق، فضای باز، بخش ویژه قلیان و فیلتر ورودی هستند. وجود برخی از این بخش ها ضرورت چندانی ندارد، اما قرار دادن آن ها در قهوه خانه، یک امتیاز به حساب می آید. برخی دیگر نیز وجودشان حیاتی است. به عنوان مثال، وجود سرویس بهداشتی، بخش مجزا و مشخصی برای صندوق و فیلتر ورودی، خیلی مهم است و نبود این گونه بخش ها اصلا قابل پذیرش نیست.

کاربرد صندوق و سرویس بهداشتی را که خودتان می دانید، اما درباره فیلتر ورودی که شاید کاربردش کم تر شناخته شده باشد، باید بدانید که ورود از فضای کوچه و خیابان یا حتی باغ به داخل قهوه خانه، مناسب نیست. بهتر است پیش از ورود به فضای اصلی، مشتری ها وارد یک فیلتر شوند. این فیلتر از سرد یا گرم شدن بیش از حد فضای قهوه خانه جلوگیری می کند و ورود به فضا را تعریف می نماید.فضاهای دیگری که از آن ها صحبت شد، مانند فضای باز و بخش ویژه قلیان، واجب نیست، اما طبیعتا اگر قهوه خانه شما فضای باز داشته باشد، مردم می توانند در صورت تمایل و اگر هوا خوب باشد، بیرون بنشینند.

شما می توانید قلیان ها را نیز در فضای باز بگذارید تا دود آن ها برای کسانی که حساس هستند، مزاحمت ایجاد نکند. اگر فضای باز ندارید و نمی خواهید دود قلیانی که برخی از مشتری ها می کشند، بقیه افراد را اذیت نکند، می توانید یک بخش خاص با تهویه مناسب و درهای بسته برای افرادی که تمایل به قلیان کشیدن دارند، در نظر بگیرید. در ضمن، در نظر گرفتن هر دو فضای مذکور نیز ممکن است و هیچ ایرادی ندارد.

چیدن تخت در دکوراسیون قهوه خانه

فرق مهمی که قهوه خانه ها با کافی شاپ ها دارند، وجود تخت در فضای آن هاست. در واقع، قهوه خانه های قدیم، بیش تر شامل تخت بوده اند و شاید چند مورد میز و صندلی نیز داشتند. به این شکل، کسانی که مایل به نشستن روی تخت نبودند، می توانستند از میز و صندلی استفاده کنند. امروزه نیز به همان شکل که قهوه خانه ها در فضای شهرهای مدرن، حفظ شده اند، خصوصیاتشان نیز همچنان دیده می شوند.

بنابراین در قهوه خانه های سنتی حال حاضر نیز تخت، کاربرد ویژه ای دارد. به طور ساده و واضح می توان گفت که قهوه خانه، بدون تخت، معنایی ندارد. اگر شما در کنار مشتری هایی که عاشق خصوصیات اصلی قهوه خانه هستند و دلشان می خواهد روی تخت های فرش شده بنشینند، مشتری هایی نیز دارید که به هر دلیل، تمایل دارند پشت میز بنشینند، باید حتما میز و صندلی را نیز در کنار تخت های قهوه خانه خود در نظر بگیرید.

ملزومات جانبی در دکوراسیون قهوه خانه

ملزومات جانبی قهوه خانه، مواردی هستند که دکوراسیون قهوه خانه شما را کامل می کنند. چه آبنماهای سنتی با کاشی های آبی رنگ، چه گلدان های شمعدانی و چه نقاشی هایی با تم قدیمی که روی دیوار نصب شده اند، همه ملزوماتی هستند که می توان در دکوراسیون قهوه خانه به کار برد. البته، ملزوماتی که می توان در دکوراسیون داخلی قهوه خانه به کار برد، تنها محدود به این موارد نیستند. هر چیزی که از نظر شما با معماری سنتی ایران تناسب دارد و یادآور محیط قهوه خانه های سابق می شود را می توان در دکوراسیون قهوه خانه به اجرا در آورد. یکی دیگر از مواردی که ما اجرایش را در فضای قهوه خانه ها پیشنهاد می کنیم، رواق است. رواق می تواند به خوبی، حس و حال سنتی را به فضای قهوه خانه شما بیاورد.

نورپردازی در دکوراسیون قهوه خانه

نورپردازی، مرحله ای از طراحی داخلی است که دکوراسیون هر فضایی را کامل می کند. اگر قهوه خانه شما در دل یک ساختمان قدیمی جای گرفته و حیاط مرکزی دارد، حتما از نور طبیعی خورشید در بخش های زیادی بهره مند هستید. استفاده از نور طبیعی، بهترین کاری است که می توانید برای ایجاد یک دکوراسیون مطلوب و دلنشین ایجاد کنید. با این حال، وقتی هوا رو به تاریکی می رود، باید از نور مصنوعی استفاده کرد، زیرا افراد زیادی هستند که در شب به قهوه خانه مراجعه می کنند. پیشنهاد ما این است که از نورپردازی با رنگ های گرم بهره ببرید، زیرا محیط قهوه خانه را دنج تر و صمیمی تر جلوه می دهد.

چند پیشنهاد برای قهوه خانه شما

اگر با ساختمان قهوه خانه خود آشنایی دارید، خود شما بهترین کسی هستید که می تواند پتانسیل های فضای موجود را بررسی کرده و بر اساس آن ها به ایده پردازی و طراحی بپردازد. با این حال، ما چند پیشنهاد برایتان داریم که می توانند برای زیباتر و عملکردی تر کردن قهوه خانه تان مفید باشند. این پیشنهادها به شرح زیر هستند:

• از سفره هایی با نقوش سنتی برای زینت دادن به میزها استفاده کنید.
• سعی کنید قلیان ها را به صورت ست خریداری کنید.
• ظروف قهوه خانه را از میان ظروف سنتی انتخاب کنید.
• متریال های سنتی مانند آجر را زیاد به کار ببرید.
• می توانید از چوب برای ایجاد حس گرمی و صمیمیت بهره ببرید.
• یادتان نرود از گلدان های سفالی استفاده کنید.
• روی تخت ها فرش ایرانی پهن نمایید.
• حتما از پشتی و کوسن هایی با طرح سنتی کمک بگیرید.
• منوی قهوه خانه سنتی را با طراحی سنتی تهیه کنید.
• بهتر است برای رفع دود قلیان از تهویه مناسب استفاده کنید.
• رنگ های قهوه ای، قرمز و خردلی را در اولویت قرار دهید.
• از چراغ های سنتی برای نورپردازی کمک بگیرید.
• جنس تخت ها را چوبی در نظر بگیرید.
• در فضای باز، حتما سایبان در نظر داشته باشید.

در ادامه پیشنهاد می شود از تصاویر مربوط به دکوراسیون قهوه خانه های مختلف دیدن کنید.

معماری و دکوراسیون داخلی پویانو / اکبری