پنل سه بعدی در معماری داخلی ؛ در آثار باستاني گذشته مانند اهرام مصر، معابد روم قديم ، يونان و كاخ هاي ساساني و هخامنشي، قطعات سنگ از قبل آماده شده مورد استفاده قرار گرفته‌اند. بنابراين، این ساختمان‌ها را از نظر تعاريف امروزي مي‌توان تا حدودي پيش ساخته ناميد. منتهي در گذشته بخاطر عدم وجود وسايل ارتباطي و حمل و نقل اكثر قطعات را در محل اجراي ساختمان آماده نموده و به كار مي بردند، ولي امروزه، پيش سازي، تكنيك ساخت و سازي است كه صنعت از آن بهره مي‌گيرد تا محصول نهائي خود را به صورت كاملا منطقي و ارزشمند ارائه نمايد. به كلامي ديگر ساخت قطعات مورد نياز يك مجموعه به صورت صنعتي، در خارج از محل مصرف(مي‌تواند از يك صندلي گرفته تا يك ماشين و يا يك ساختمان باشد) كه پس از آن بوسيله مونتاژ در محل مصرف به مجموعه مورد نظر تبديل و از آن بهره برداري مي گردد.

در صنعت ساختمان سازي منظور از قطعات پيش ساخته ساختماني مصالحي از قبيل آجر، سنگ و يا حتي وان حمام و … نمي باشد ، بلكه منظور، قطعاتي حجيم و اساسي، مانند سقف ها، ديوارهاي جداكننده، ديوارهاي نما و يا قطعات پوشيده شده درساختمان مانند تيرها وستون ها مي باشد.

قطعات پيش ساخته مورد مصرف در ساختمان :

این قطعات به‌صورت پانل‌هائي هستند كه در كارخانجات مخصوص توليد شده و به محل اجراي پروژه حمل و بوسيله مونتاژ يا چيدمان در فضاي مورد نياز قرارمي گيرد.

قطعات پيش ساخته سبك

از جمله قطعات پيش‌ساخته‌اي كه به علت سبك بودنشان منجر به كاهش وزن (بارمرده) ساختمان ميگردد و همين امر منجر به استفاده از اين قطعات در بخش هاي مختلف ساختمان نظير سقف، ديواره ها ( باربر و غير باربر)، نما و … گرديد،كه در ادامه بحث به بررسي و توضيح نمونه هايي از آنها مي پردازيم. از مهمترين و عمده ترين مزاياي قطعات پيش ساخته سبك مي توان به موارد زير اشاره نمود:

-1 سبك بودن قطعات كه منجر به كاهش وزن ساختمان به ميزان قابل توجهي مي گردد.

-2 افزايش فضاي مفيد ساختمان (علت نازكي ضخامت قطعات)

-3 كاهش زمان اجرا به مقدار قابل توجه (بعلت پيش ساخته بودن قطعات اصلي ساختمان)

-4 مقاوم در برابر حرارت، صوت و رطوبت.

-5 اجراي هم زمان عمليات تاسيسات برقي و مكانيكي با نصب ديوارها.

-6 تسهيل در حمل و نقل ديوار ها در طبقات (بعلت سبكي).

سيستم پانل هاي سه بعدي: نمونه ای از قطعات پیش‌ساخته سبک

پانل هاي سه بعدي از يك لايه عايق پلي استايرن منبسط شده در وسط و دو شبكه فلزي در طرفين تشكيل شده است كه به وسيله مفتول هاي فلزي بصورت خرپايي با تكنولوژي نقطه جوش به يكديگر متصل مي گردند و پس از نصب در محل مورد نظر، روي شبكه هاي فلزي طرفين بتن پاشيده (شاتكريت) مي شود.

عناصر اصلي در اين سيستم، پانل هاي ديواري و سقفي هستند كه بخشي از آن در كارخانه و بخشي در محل اجراي ساختمان شكل مي گيرد.

اين ديواره‌ها تحمل نيروهاي قائم و افقي(بارهاي ثقلي و جانبي) را برعهده دارند. اين پانل ها را مي توان در ساختمان ها و ويلاهاي تا دو طبقه بدون اسكلت و در ساختمان هاي بلندتر با سازه هاي بتني و فلزي استفاده كرد.

اجزاي اصلي سيستم پانل هاي سه بعدي :

– عايق پلي استايرن : اين لايه از جنس عايق پلي استايرن منبسط شده است كه هيچگاه تبديل به محل رشد و نمو قارچ ها نشده و قابل تجزيه نيست .

– شبكه ميلگردها : اين شبكه از ميلگردهاي جوش شده با ماشين آلات تمام اتوماتيك ساخته مي شود كه متشكل از مفتول هاي طولي و عرضي مي باشد.

– مفتول هاي فلزي : ميلگردهايي كه دو شبكه فلزي در طرفين عايق پلي استايرن را بهم متصل كرده و با توجه به زاويه و نحوه قرارگيري اين عناصر، عملكرد سه بعدي پانل را تامين مي كنند.

– شبكه هاي اتصال : براي تامين اتصال دو قطعه در محل تقاطع دو ديوار عمود بر هم، دو ديوار كنار هم و در اتصال ديوار به سقف قرار گرفته و داراي اشكال متنوعي(مسطح،ناوداني و گونيا) هستند.

– بتن پاشيده شده بر روي شبكه ميلگردها (شاتكريت) : بتني كه با فشار بر روي سطح پاشيده مي شود تا لايه اي متراكم ،خودنگه دار و باربر ايجاد شود. شاتكريت بتن به دو روش تر و خشك امكان‌پذير است. در روش خشك مصالح بتن به صورت خشك و مخلوط نشده با آب داخل لوله حركت مي‌كنند، هنگام پاشيده شدن هوا و آب به اين مواد اضافه مي‌شود. در روش تر، ملات بتن در مخزن ساخته مي شود و با فشار هوا بر روي شبكه ميلگردها پاشيده مي شود.

پنل سه بعدی در معماری داخلی ؛ مزاياي سيستم پانل هاي سه بعدي : علاوه بر مزاياي كلي مطرح شده براي سيستم هاي پيش ساخته سبك مي‌توان به موارد زير اشاره نمود:

سهولت شكل‌دهي به پانل ها براي انطباق آن با طرح هاي معماري متنوع.

.ضخامت كمتر ديوارهاي خارجي در مقايسه با سيستم هاي متداول

عدم نياز به امكانات سنگين نصب و سهولت نصب پانل ها.

كاهش ميزان تلفات زلزله ناشي از فروريختن سقف يا ريزش ديوار.

.پيوستگي بين ديوارها و سقف ساختمان و توزيع مطلوب نيروها در اعضاء مختلف سازه اي.