صفحات مشبک آجری در نمای این ساختمان عملکردی مشابه پرده ی ضخیم برای ساختمان دارد. صفحات زاویه دار مشبک آجری ایجاد سایه اندازی می کند و موجب تهویه برای این بلوک مسکونی در کهریزک تهران می شود که ساکنان خود را از آب و هوای گرم و خشک منطقه ای که در آن واقع شده است مصون می دارد. همراه گروه معماری و دکوراسیون داخلی پویانو باشید با ساختمان مسکونی کهریزک:

شرکت طراحی : استودیو معماری کات

محل قرارگیری : کهریزک، ایران
معمار: مهدی کامبوزیا
همکار طراحی: هلنا قنبری
همکار دستیار : علیرضا موحدی
زیربنا : 1660 مترمربع
مساحت پروژه: 372.5 مترمربع
سال ساخت: 1394
عکاس : پرهام تقی اف، اشکان رادنیا

پروژه ی مسکونی کهریزک طرح برگزیده بخش مسکونی جایزه معمار آسیا در سال 2015 است.

این ساختمان شش طبقه در منطقه ی به سرعت رو به رشد کهریزک واقع در جنوب غربی پایتخت، شهر تهران واقع شده است که جمعیت آن را بیشتر قشر کم درآمد جامعه تشکیل می دهند و افراد ساکن این منطقه مهاجرانی هستند که منبع درامد آنها کارگری در پایتخت می باشد. این محدوده به علت رشد فزاینده ای که دارد به تازگی تبدیل به شهر شده است. به دلیل فقر مالی شدید مردم این بافت دغدغه اصلی آن ها کمیت می باشد و کیفیت اهمیت چندانی ندارد.

معماران دست اندر کار این پروژه بر این باورند نوع ساخت و سازی که در این منطقه صورت می گیرد بسیار نا مناسب است و با فرهنگ افراد ساکن آن همخوانی ندارد. افراد ساکن این منطقه فرهنگ کاملا بسته و متفاوتی دارند. یک شکاف عظیم بین سبک زندگی افراد و نوع طراحی و ساخت و ساز در این منطقه وجود داشت. معماران دریافتند که ساکنان از بالکن های بزرگ و یکنواختی که در بلوک های جدید ساختمانی ساخته میشد به شکل نامناسب استفاده می کردند. به عنوان مثال از بالکن ها به عنوان انباری استفاده می کردند و یا لباس هایشان را برای خشک کردن در آن آویزان می کردند که برای حفظ حریم خصوصی آن را با پانل های رنگی شیشه ای می پوشاندند و یا به علت کمبود فضا آن را دیوارکشی می کردند و به فضای داخلی اضافه می کردند که به این ترتیب نمایی بسیار زشت و ناهنجار به آن می داد و همچنین باعث میشد که نور کافی وارد فضای داخلی نشود. بنابراین در آغاز این مسئله و نیاز کاربر برای استفاده از بالکن ها مورد مطالعه قرار گرفت. هدف اصلی طراحان ، ایجاد یک الگوی مناسب برای نحوه ی طراحی و ساخت و ساز در این منطقه ،‌متناسب با سبک زندگی و طبقه ی اجتماعی جمعیت آن بود.

معماران توجه خود را روی نمای جنوبی ساختمان معطوف کردند. به این ترتیب با صفحات آجری مشبک بالکن را پوشاندند که برای رفع مشکل کمبود فضای واحد ها کمد اتاق ها و یا طاقچه های نشیمن در جداره ی داخلی این مدول های آجری قرار گرفته اند. این مدول ها هر یک متناسب با خواسته ها و نیاز های کاربران طراحی شده است که در نهایت منجر به طراحی 21 نوع متفاوت از مدول ها گشت اما در نهایت ظاهر و نمای کلی ساختمان حفظ می شد و به علاوه استفاده از پنجره های قدی باعث می شود که نور کافی به فضاهای داخلی پروژه برسد.

این مشبک های آجری به ایجاد سایه اندازی بر روی پنجره ها برای مصون ماندن از آفتاب گرم کمک می کرد به علاوه کنج هایی را برای استفاده ی انباری به وجود می آورد. برخی از آن ها برای استفاده ی قفسه یا گنجه طراحی شده اند در حالی که برخی دیگر به صورت مشبک طراحی شده اند تا اجازه ی ورود نور طبیعی و هوای تازه را به داخل ساختمان بدهد.

نمای کلی پروژه تداعی کننده ی کاربری مسکونی پروژه است و یادآور آجر کاری معماری سنتی ایرانی است. طراحی مدولها با جزییات پرکار آجر بر پایه الگوی هندسی ایرانی است و هندسه ی هر مدول با دیگری بر اساس نوع کاربری آنها به ظاهر متفاوت است. صفحات آجری در بالکن های مرکزی پروژه با شیب در جهت مخالف هم قرار دارند که مثل پرده های کنار زده شده در نمای کلی ساختمان است.

کمبود زیاد بودجه برای اجرای این ساختمان یکی از مسائل پر اهمیت بود در نتیجه متریالی که انتخاب می شد باید ارزان و قابل دسترس بود و همچنین توسط کارگران بومی قابلیت اجرا داشته باشد. بنابراین معماران تصمیم گرفتند از یک نوع آجر خاک رس به صورت محلی تولید میشد استفاده کنند و به کارگران محلی برای را برای اجرای پروژه استخدام کردند، همچنین هندسه ی مدول های اجری قابل درک توسط کارگران بومی بود.

نهایتا و بنا بر توضیحات معمار هدف اصلی این پروژه  بهبود وضعیت سکونت و یافتن راه حلی مناسب جهت ایجاد مسکنی متناسب با اقلیم و فرهنگ مردم این منطقه با شرایط آسایش کافی بود تا شاید بتواند الگویی برای نحوه طراحی و ساخت و ساز آن منطقه قرار گیرد.

گردآوری در تحریریه پویانو| پرستو نبی لو

در رابطه با این مطلب بیشتر بخوانید:

ساختمان میراث فرهنگی تهران

موزه هنرهای معاصر تهران

مجموعه فرهنگی و هنری برج آزادی

پویانو را در اینستاگرام دنبال کنید

به کانال تلگرام پویا نو بپیوندید