فوم بتن و کاربرد آن در ساختمان­سازی

1

تا به حال نام فوم بتن را شنیده­اید؟ بتن اسفنجی چطور؟ خوب می­دانیم که در دنیای امروزی و خصوصا صنعت ساخت و ساز، بتن از نقش بسیار مهمی برخوردار است. به طور خلاصه، بتن را ترکیبی از شن و ماسه تشکیل می­دهد که توسط یک چسب قوی، یعنی سیمان و آب متصل شده­اند و به سادگی هم قابل جدا شدن نیستند. موادی که ذکر شد، باید با نسبت خاص و دقیقی ترکیب شوند تا بتن کاربرد مورد نظر را پیدا کند. این نسبت را با نام طرح اختلاط می­شناسیم که خود با کمک فرمول به دست می­آید. بتن حاصل می­تواند با توجه به اندازه ذرات شن و ماسه و و مقدار سیمان و آب، از مقاومت­های مختلفی برخوردار باشد. بتن اسفنجی یا همان فوم بتن، یک مورد از چندین نوع بتن است که در پایان این مطلب از آن بیش­تر خواهید دانست.

2

فوم بتن چیست؟

فوم بتن به نوعی از بتن گفته می­شود که از ترکیب شن و ماسه به عنوان ذرات تشکیل دهنده، سیمان و آب به وجود می­آید. البته در این ترکیب می­توان ماسه را فاکتور گرفت. فوم بتن که آن را با نام بتن اسفنجی، بتن پوک و بتن متخلخل نیز می­شناسیم، نسبت به بتن معمولی از میزان آب کم­تری برخوردار است؛ طوری که با گذشتن یک ساعت پس از ترکیب مواد مذکور، آب آن به طور کامل تبخیر می­شود. فوم بتن معمولا دارای 15 تا 22 درصد فضای خالی است و همین فضای خالی باعث می­شود امکان عبور آب از این نوع بتن وجود داشته باشد.

تاریخچه بتن اسفنجی

فوم بتن یا بتن اسفنجی، هر چند به عنوان یک متریال نوین شناخته می­شود و هنوز در برخی نقاط جهان مصرف ندارد، اما در واقعیت، چندان هم امروزی نیست. بله؛ شاید تعجب­آور باشد، اما این نوع بتن نزدیک به یک قرن عمر دارد!

بتن اسفنجی برای نخستین بار در سال 1924 میلادی به دست یک معمار سوئدی ابداع شد. این بتن امروزه در دو قاره آمریکا و اروپا کاربرد بسیاری دارد و اکثر این کاربردها نیز مختص صنعت ساخت و ساز است. خوب است بدانید که به بتن اسفنجی در این صنعت، سیپورکس، هبلکس و آران­لکس نیز گفته می­شود.

3

انواع فوم بتن

• فوم بتن کفی: این نوع از بتن، حاصل ادغام کف تولید با ثبات مورد نیاز در ملات است. استفاده از بتن کفی، بهره­مندی از محدوده وسیع جرم حجمی را ممکن می­سازد. این بتن در مواردی که عایق­بندی حرارتی یا پایین آوردن وزن مد نظر باشد، ایده­آل است. البته پیش از به­کارگیری بتن، باید خواص مکانیکی و فیزیکی آن را ارزیابی نمود. در صورتی که قابلیت جمع شدگی زیاد در بتن مهم باشد، این بتن پیشنهاد می­شود. از بتن کفی به عنوان قسمت میانی ساندویچ چنل، پر کننده در حفاری و نیز مواد مورد نیاز در مصارف ژئوتکنیکی نیز استفاده می­گردد.
• فوم بتن گازی: این بتن هم کاربرد غیر سازه­ای و هم سازه­ای دارد. از جمله خصوصیات مطلوب بتن گازی می­توان به جرم حجمی کم، نسبت قابل قبول مقاومت به جرم حجمی، ثبات شکلی (عدم تغییر شکل در اثر از دست دادن آب) و عایق­بندی در برابر حرارت اشاره کرد که کاربرد گسترده آن را توجیه می­کنند. بتن­های سبک گازی در ایران به صورت بلوک تولید می­شوند و معمولا برای اجرای پارتیشن کاربرد دارند.

4

اجزای تشکیل دهنده فوم بتن

• شن
• آب
• سیمان
• مواد افزودنی

کاربرد سازه­ای

• تولید بلوک و سایر قطعات ساختمانی
• تولید قطعات پیش ساخته مسلح

دیگر کاربردها

• ساخت پارتیشن یا پانل­های جداکننده
• کف سازی
• شیب بندی
• عایق­بندی حرارتی و صوتی

5

نصب

نصب فوم بتن شامل چهار مرحله اساسی است:

1. عمل اختلاط بتن
2. جایگذاری کردن
3. کوبیدن و فشرده سازی
4. عمل آوردن