در طراحی کلیسای بتنی یک حجم مجسمه‌وار مرتفع که تداعی‌کننده مناره کلیسا است در حجم بتنی کلیسایی جای گرفته که در منطقه Bay Area در سان فرانسیسکو قرار دارد و توسط استودیوی معماری آمریکایی «مارک کاواگنرو» (Mark Cavagnero) طراحی شده‌است.

کلیسای سنت ماری در زمین‌های یک مدرسه کاتولیک در آلبانی واقع شده‌است، شهری که در همسایگی برکلی قرار دارد. این ساختمان در خدمت دانش‌آموزان دبیرستان کالج سنت ماری است. بسیاری از این دانش‌آموزان از خانواده‌های کم‌درآمد و با دریافت کمک هزینه مالی‌ به این مدرسه می‌آیند.

گروه معماری مارک کاواگنرو که در سال 1988 در سان فرانسیسکو تاسیس شده‌است در طراحی کلیسای بتنی گفت: «این کلیسای بتنی با اشغال زیربنایی معادل با 409 متر مربع، از دل زمینی شیبدار بیرون آمده که در لبه این مجموعه آموزشی قرار گرفته‌است. در این پروژه از این ساختمان انتظار آن می‌رود که هم در نقش یک آستانه اولیه و هم در نقش یک فضای خلوت برای تجدید قوای روحی عمل کند.»

این استودیوی معماری گفت: «این کلیسا در حالی که متعلق به یک مدرسه کاتولیک است، به عنوان فضای روحانی‌ای در نظر گرفته‌شد که به تمام مذاهب مسیحی تعلق دارد، کلیسایی که از  صاحبین چالش‌ها و سختی‌های دوران اولیه جوانی دعوت می‌کند تا مسائلشان در فضایی مقدس، آرام و پرنور مورد تامل قرار گرفته و بررسی شود.»

این ساختمان که در پلانش به فرم مستطیل کامل است، شامل ترکیب فرم‌هایی است که غالبا از کمترین پیچیدگی برخوردارند. تیم طراحی به دنبال خلق فضایی بود که وسیع، پیوسته و بزرگتر از آنچه که واقعا در پلان بود احساس شود.

در نمای رو به خیابان اصلی، یک حجم بلند زاویه‌دار تا فاصله زیادی بر فراز ساختمان ارتفاع می‌گیرد و همچون یک مناره انتزاعی کلیسا ظاهر می‌شود. این حجم مرتفع دارای یک پنجره با نرده‌هایی است که در یک ترکیب صلیبی‌شکل کنار هم قرار گرفته‌اند.

این استودیو در طراحی کلیسای بتنی گفت: «فرم بلند و قوی این حجم هم نمادین و هم پاسخگوی نیازهای طراحی است، شکل آن فرصتی برای استفاده از حالات مختلف نور است. بازی نور تبدیل به یک عنصر مرکزی در این پروژه شد که در آن نورهای طیف طلایی صبح به اندازه تابش پراکنده بعد از ظهر حائز نقش و اهمیت اند.»

بازدیدکنندگان از پشت وارد ساختمان می‌شوند. یک مسیر پیاده در میان یک دیوار سفید بتنی و نمای جنوبی این ساختمان –که دارای دیواره‌های شیشه‌ای و یک دیواره چوبی است- حرکت می‌کند. این مسیر دارد یک حیاط خصوصی می‌شود که دارای سکویی برای نشستن و یک حوضچه است.

این استودیو در ادامه افزود: «این سلسله مراتب امکان لحظاتی درنگ را پیش از ورود به این فضای کاملا روحانی را می‌دهد، که نشانه‌ای از امید طراح این کلیسا مبنی بر این است که تجارب روحیه‌بخش درون این کلیسا می‌تواند شروع به تاثیر بر زندگی روزمره دانش‌آموزان و تمرکز آموزشی آن‌ها داشته‌باشد.»

فضای داخلی این کلیسا دارای کاشی‌های بژ در کف و نیمکت‌هایی از جنس چوب بلوط است. این چوب به خلق فضایی با حس و حال آرامشبخش کمک می‌کند. یک دیوار شیشه‌ای جمع‌شو رو به توقفگاه بیرونی باز می‌شود.

گروه معماری مارک کاواگنرو که معمولا عهده‌دار پروژه‌های بزرگ‌مقیاس تجاری و آموزشی می‌شود، این کلیسا را یک پروژه رویایی توصیف نمود.

تیم طراح گفت: «ماموریت این مدرسه مبنی بر خدمت‌رسانی به محرومین، و وظیفه ایجاد احساس امنیت، آرامش و آسایش در دانش‌آموزانش، اینجا را به فضایی تبدیل کرده که مانند سفری از زندگی روزمره شهری به بازسازی معنوی و درونی است.»

از دیگر کلیساهایی که اخیرا ساخته شده می‌توان به یک کلیسای چوبی ساده و پیش‌ساخته توسط تیم معماری MAPA اشاره نمود که درون یک تاکستان در اوروگوئه جای گرفته، و همچنین به کلیسایی در حومه شهر در گشور پرتغال که توسط آلوارو سیزا ویرا طراحی شده و می‌تواند بدون برق، گرمایش و جریان آب به عملکردش ادامه دهد.

گردآوری و ترجمه تحریریه پویانو/فاطمه زنگی

منبع: www.dezeen.com