طراحی داخلی مطب ، برخلاف تصوری که ممکن است بیش تر افراد داشته باشند، تنها به عملکرد ختم نمی شود. درست است که عملکردی بودن فضا در طراحی دکوراسیون مطب از شروط اولیه است، اما زیبایی نیز در این زمینه اهمیت زیادی دارد. مطب ها باید طبق استانداردهای طراحی فضاهای بهداشتی و درمانی طراحی شوند و اگر این استانداردها را رعایت کنند، می توانند تا حد زیادی به هدف نزدیک شوند. با این حال، مطبی که مراجعین با فضای داخلی داخلی ارتباط خوبی برقرار نکنند، قسمت مهمی از امتیازهای یک محیط جلب کننده را از دست می دهد.

در طراحی مطب توسط طراحان به نکاتی که در راستای ایجاد بهترین عملکرد هستند، توجه بیش تری معطوف می شود. سپس، معیارهای دیگری مثل زیبایی و کیفیت نیز به میان آمده و در اصول طراحی قرار می گیرند. این معیارها به صورت غیر مستقیم در برداشت مراجعین و بیماران از فضای مطب تاثیر می گذارند. مطب ها از آن جا که جزو فضاهای تخصصی هستند، نیازمند طراحی اصولی می باشند. چنین فضاهایی را نمی توان طبق روال طراحی سایر فضاها ایجاد کرد. اصول حائز اهمیت در طراحی مطب در این مطلب برشمرده خواهند شد. برای آشنایی با این اصول، همراه پویانو هستید.

از جمله مهم ترین فضاهای مطب که در ورودی آن جای می گیرد، پذیرش است. بسیاری از کارفرمایان طراحی مطب به همین دلیل تمایل دارند ورودی مطب آن ها به صورت جذب کننده طراحی شود. پذیرش یک مطب، اولین جایی است که مراجعین با ورود به فضای مطب با ان مواجه می شوند. این موضوع روی برداشت مراجعین تاثیر می گذارد و اهمیت طراحی این بخش را به خوبی بیان می کند. در طراحی پذیرش مطب می توان از صفحات متقاطع استفاده کرد و برای افزایش زیبایی آن از نورپردازی نیز استفاده کرد. به کار بردن نور مخفی می تواند روش خوبی برای روشن کردن پذیرش مطب باشد. استفاده از گلدان نیز می تواند به فضا زیبایی بیش تری دهد.

هر مطب دارای بخش های مختلفی است که هر یک دارای عملکرد مخصوص به خود هستند. برای جدا کردن این بخش ها می توان از دیوار استفاده کرد، اما دیوارها امروزه جزو جدا کننده های محبوب نیستند. علت هم این است که دیوارها فضای زیادی را اشغال می کنند و از طرفی، فضا را بسیار خرد و کوچک می کنند.

راه های دیگری برای تفکیک فضاهای مطب وجود دارد که چنین معایبی ندارند. برای مثال، استفاده از پارتیشن می تواند گزینه خوبی باشد. پارتیشن های باریک و شیشه ای می توانند هم فضاها را تفکیک کنند و هم از دلگیر شدن آن ها جلوگیری کنند. همچنین می توان از انتخاب متریال یا رنگ متفاوت یا اختلاف ارتفاع برای این منظور استفاده کرد.

فراهم کردن تهویه مناسب از دیگر مواردی است که باید در طراحی داخلی مطب به آن توجه کرد. از آنجایی که مراجعه کنندگان به کلینیک، اغلب دچار بیماری هستند، تهویه مناسب مطب از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین باید توجه کرد که محل کار پرسنل مطب نیز باید از لحاظ دما و رطوبت مناسب باشد. به همین خاطر، چه در فضای کار پرسنل و چه در سالن انتظار مطب باید از تهویه کننده استفاده شود. استفاده از پنجره می تواند تا حد زیادی به ایجاد جریان هوا در مطب کمک کند. در کنار پنجره باید از سیستم های تهویه مطبوع نیز بهره برد.

بعد از این که از اجرای استانداردهای بهداشتی و کاربردی در فضای مطب اطمینان حاصل شد، باید موارد دیگری مثل زیبایی را در نظر گرفت. زیبایی یا همان جذابیت بصری فضا از جمله عواملی است که در طراحی دکوراسیون مطب های امروزی به شدت مورد توجه قرار می گیرد. مطب نباید یک فضای ملال آور و خسته کننده باشد. طراحان داخلی با به کار بردن اصول زیبایی شناسی در دکوراسیون مطب ها این کسل کنندگی را به جذابیت تبدیل می کنند که یک نوع امتیاز است. استفاده از فرم های دکوری، نورپردازی، رنگ های مناسب، متریال های نوین می تواند در این راستا کمک کننده باشد.

نحوه چیدمان در بخش های مختلف مطب نیز مهم است. نحوه دسترسی به تجهیزات پزشکی و لوازم مورد استفاده در مراکز درمانی و مطب ها باید با دقت زیاد مورد توجه قرار گیرد. وسایلی که در اتاق های مختلف مطب جای می گیرند، هر یک دارای استانداردهای مخصوص به خود هستند. یک طراح باید این استانداردها را در زمان طراحی داخلی مطب جزو ارکان کار خود قرار دهد. چیدمان درست وسایل و تجهیزات و اعمال فاصله استاندارد بین آن ها از جمله این استانداردهاست. وسایلی که معمولا مورد استفاده پرسنل قرار می گیرند را باید در محلی قرار داد که پزشک و سایر افراد بتوانند به راحتی از آن ها استفاده کنند.

یکی از ویژگی هایی که اکثر بیمارستان ها و فضاهای درمانی دارند، وجود راهروهای طولانی و خسته کننده است که محیط بی روح و یکنواختی دارند. علت وجود این همه راهرو در فضاهای درمانی، اصول و خصوصیات طراحی پلان آن هاست که اجتناب ناپذیر است. در واقع، نمی توان این راهروها را حذف کرد. با این حال، روش های مختلفی وجود دارد که می توان از آن ها برای کاهش کسل کنندگی فضای راهروها بهره کرد. استفاده از متریال های جذاب و مناسب، دکوری های معقول، نورپردازی زیبا و رنگ هایی غیر از سفید می تواند مناسب باشد.

یکی از اصولی که در طراحی داخلی فضای مطب ها اجرا می شود، استفاده از رنگ های روشن است. در انتخاب رنگ های تشکیل دهنده دکوراسیون مطب باید محتاطانه و با دقت کافی عمل کرد. رنگ های تیره و تند از آنجایی که چشم را خسته می کنند برای طراحی داخلی مطلب به کار نمی آیند. از طرف دیگر، روانشناسی رنگ ها ثابت کرده که برخی از رنگ ها دارای انرژی منفی هستند و در نتیجه، برای سلامت افراد مناسب نیستند. چنین رنگ هایی را باید با رنگ های روشن جایگزین کرد.

رنگ سفید که از همه رنگ ها روشن تر است، یک انتخاب معمول و مناسب برای دکوراسیون مطب است. البته می توان برای از بین بردن یکنواختی فضا از رنگ های دیگر نیز در کنار رنگ سفید استفاده کرد.

فضای سبز در یک قرن اخیر توانسته به شکلی جدید و مدرن وارد دکوراسیون داخلی محیط های مختلف شود. مسلما کاربرد گیاهان در فضای مطب ها نیز مانند دیگر فضاها مناسب است. گیاهان تاثیرات بسیار خوب و سازنده ای روی سلامتی و روحیه بیماران دارند و به همین خاطر است که از آن ها در طراحی داخلی مطب های امروزی استفاده می شود.

فضای سبز باعث ایجاد طراوت و سرزندگی در محیط مطب می شود، انرژی منفی را با انرژی مثبت جایگزین می کند و گذشته از همه این ها به عنوان یک عنصر دکوری نیز کاربرد دارد. فضای سبز می تواند زیبایی بی نظیری به فضای داخل مطب بدهد.

استفاده از نورپردازی مناسب در محل های مورد نیاز از دیگر نکات طراحی داخلی مطب است. نور مناسب برای فضاهای درمانی، نوری است که خیره کننده نباشد و چشم را نزند. نورپردازی مطب ها نباید متمرکز باشد. در این فضاها بهتر است نور ملایم و یکنواخت استفاده کرد که برای مراجعین آزار دهنده نیست. همچنین باید توجه کرد که نور محل کار پزشک و سایر پرسنا نیز باید طبق اصول و استانداردهای طراحی فضاهای درمانی تامین شود. این نور باید به گونه ای تنظیم شود که مناسب انجام کارهای پزشکی باشد.

معماری و دکوراسیون داخلی پویانو / اکبری