به ترمیم ساختمان های تاریخی و قدیمی که بیش از 100 سال قدمت دارند و با توجه به شرایط اولیه ای که داشته اند بازسازی می شوند و قسمت های از بین رفته آن ها مجددا ساخته می شود رستوراسیون (بازگرداندن و یا بازسازی) گفته می شود. این توضیح پاسخ به پرسش چیستی رستوراسیون است، اما رستوراسیون چگونه انجام می شود؟ برای پاسخ به این پرسش و آشنایی بیشتر با رستوراسیون با پویانو همراه باشید:

برای رستوراسیون ابتدا باید برنامه ریزی مناسب انجام شود و این برنامه ریزی به این شکل صورت می گیرد:

1. پروژه بررسی ساختمان

این مرحله بررسی شرایط موجود ساختمان است. یعنی در این مرحله با اسکن لیزری ساختمان قسمت های از بین رفته، ساختار دیوار ها، موقعیت قرار گیری بنا بررسی شده و تصاویر سه بعدی آن تهیه می شوند.

2. پروژه رستوراسیون

پروژه ای است که بعد از بررسی ساختمان برای تبدیل بنا به شکل اولیه صورت می گیرد. در این مرحله مشخص می شود که در کدام قسمت های بنا از چه تکنیک هایی استفاده شود و هر مصالحی به چه میزانی مورد استفاده قرار بگیرند. این مرحله به دلیل این که تکنیک هایی که در زمان بازساری باید مورد استفاده قرار بگیرند را مشخص می کند، باید بسیار به آن اهمیت داده شود.

3. پروژه بازپرداخت بنا

در پروژه بازپرداخت به منظور آشکار ساختن بخش های تغییر یافته ساختمان، با بررسی طرح ها، اسناد تاریخی و عکس های قدیمی صورت می گیرد. از آن جایی که طرح ها، نقشه های ظاهری و بخش های این پروژه، پروژه رستوراسیون یا احیای بنا را هدایت می کند، باید با دقت و توجه فراوان صورت بگیرد.

4. کنسرواسیون

کنسرواسیون مرحله ای است که در آن مواد مورد استفاده در ساختار به صورت علمی مورد بررسی قرار گرفته، دوام و کفایت تکنیک های کاربردی آن ها مشخص می شوند.

بعد از این که این چهار مرحله در پروژه رستوراسیون به اتمام رسیدند، مراحل بازسازی آغاز می شود.

این را در نظر داشته باشید که استفاده از تعریف رستوراسیون برای هر بنایی اشتباه است. برای این که یک بنا به عنوان رستوراسیون شناخته شود باید قدمت تاریخی داشته باشد. رستوراسیون فقط برای بناهای تاریخی ای مانند قصر ها، کاخ ها، مساجد، مدرسه ها، کاروانسرا ها و خانه های قدیمی که در اسناد و مدارک آن ها علاوه بر تکنیک ساختار، زمان ساخت آن ها نیز مشخص است صورت می گیرد.

اگر چه از نظر لغوی رستوراسیون به معنای بازسازی است، اما برای ساختمان های جدید صورت نمی گیرد. رستوراسیون در واقع ترمیم تمام جزئیات ساختمان به شکل اولیه است و به نوعی مرمت ساختمان به شمار می رود. البته رستوراسیون به دو بخش بازسازی کامل و بازسازی جزئی تقسیم می شود. رستوراسیون یا بازسازی جزئی کارهایی که است که در ظاهر و بخش بیرونی بنا صورت می گیرند. کامل یک روند جامع نوسازی است که شامل تمام جزئیات از جمله درب ها، پنجره ها، سقف ها و کاشی های کف و آثار چوبی موجود در ساختار داخلی و معماری ساختمان می شود.

اگر می خواهید یک بازسازی کامل انجام دهید باید یک پروژه معماری داخلی طراحی کرده و معماری داخلی نیز انجام دهید. پروژه معماری داخلی تمام جزئیات موجود در داخل بنا را مانند شکل اولیه آن ها طراحی می کند. اگر معماری داخلی انجام نشود نمی توانید برای داخل بنا یک دکوراسیون ایجاد کنید.

نباید تصور کنید که رستوراسیون برای هر ساختمان قدیمی ای مناسب است. بلکه لازم است که ابتدا گذشته، تاریخ و دوران ساخت و معماری بنا مورد بررسی قرار بگیرد. در حالی که یک ساختمان بسیار قدیمی که در دوره های مختلف بازسازی شده است برای رستوراسیون مناسب است، یک ساختمان تخریب شده ای که مانند خرابه به نظر می رسد، اما عمری بیش از 20 سال ندارد برای رستوراسیون مناسب نخواهد بود.

اگر می خواهید یک خانه و یا یک بنای قدیمی را رستوراسیون کنید ابتدا باید 4 مرحله بررسی ساختمان، رستوراسیون، بازپرداخت و کنسرواسیون را انجام دهید. برای رستوراسیون ساختمان هایی که در سایت باستان شناسی و یا ساختمان های که دارای مشارکت عمومی هستند، پروژه های بازسازی باید به هیئت های حفاظت منطقه ای ارسال و تایید شوند. بازسازی هایی که بدون دریافت مجوز و تایید انجام شوند ممکن است که شامل جریمه های سنگینی شوند. برای این منظور می توانید با شرکت های پروژه ای که خدمات حرفه ای را در زمینه بازسازی و بازپرداخت بنا در مراحل پروژه ارائه می دهند، همکاری کنید.

• اولین اقدام برای رستوراسیون

ساختمانی که می خواهد رستوراسیون در آن انجام شود باید بیش از 50 سال قدمت داشته و دارای ساختار و معماری قدیمی باشد. تفاوت بین معماری مدرن و معماری سنتی توسط متخصصان به راحتی قابل درک بوده و حتی می تواند توسط فردی که با چشم غیر مسلح نگاه می کند نیز تشخیص داده شود. با وجود این که امروزه ساختمان هایی با معماری های مشابه به گذشته ساخته می شوند، اما تاریخ ساخت ساختمان به عنوان اصل در نظر گرفته می شود.

• اقدامات صحیح در رستوراسیون

اقدام دوم به کار بردن تکنیک ها و اقدامات صحیح است. در رستوراسیون یک بنا، معمار باید با توجه به ساختار معماری بنا و بر اساس تکنیک ها و دوره ساخت بنا، روند و تکنیک های بازسازی را انتخاب کند. با توجه به این موارد باید رستوراسیون صورت گرفته و مصالح متناسب با دوره ساخت بنا مورد استفاده قرار بگیرند.

• مصالح مناسب در بازسازی ساختمان

اگر در بازسازی از مصالح مناسب استفاده نکنید، عملیات هایی که انجام می دهید، کاملا مشخص خواهند شد. اگر از سنگ های مخصوص همان دوره استفاده کرده، اما برای پر کردن درز ها به جای ملات مناسب از سیمان استفاده کنید ظاهر بسیار نامناسبی ایجاد خواهد شد و اگر به جای درب چوبی از درب فلزی و یا پی وی سی استفاده کنید نیز نتیجه مشابهی رخ خواهد داد.

• به پروژه ساختمان وفادار بمانید

شما باید به مصالح و تکنیک هایی که در نتیجه بررسی ها انجام شده ارائه شده اند وفادار بمانید. اگر به پروژه وفادار بمانید تجربه معماری که پروژه را طراحی کرده است را در بنا خواهید دید. در غیر این صورت روند بازسازی به بنایی تازه ساخت تبدیل شده و تمام زحمات شما از بین خواهد رفت.

• بازسازی تاسیسات

رستوراسیون تنها مربوط به ساختار و معماری بنا نمی شود. بلکه مجموعه ای از برنامه هایی است که شامل تاسیسات نیز می شوند. به همین دلیل در روند بازسازی باید تاسیسات بنا نیز در نظر گرفته شود.

• بازسازی محیط اطراف

همان طور که گفته شد پروژه رستوراسیون تنها مربوط به ساختار معماری بنا نمی شود. در پروژه بازسازی یک بنا سامان دهی و بازسازی محیط اطراف ساختمان نیز قرار دارد. سامان دهی و بازسازی محیط اطراف بنا علاوه بر این که باید با کلیت و ساختار بنا هماهنگ باشد، زیبایی بنای بازسازی شده را نیز نمایان می کند. به همین دلیل بازسازی محیط اطراف بنایی که مورد رستوراسیون قرار می گیرد نیز باید با اصلیت خود بنا هماهنگ باشد.