کودکان به فضایی مناسب برای رشد و شکوفایی شخصیتشان نیاز دارند. مهد کودک ها از آن جایی که بخش زیادی از وقت کودکان را به خود اختصاص می دهند، فضاهای مهمی هستند که طراحیشان حائز اهمیت بسیار است. مهد کودک ها به شخصیت کودکان شکل می دهند، خلاقیت آن ها را افزایش می دهند، به آن ها تعامل و گروهی کار کردن را آموزش می دهند و به طور خلاصه، کودک را برای ورود به اجتماع آماد می کنند. شاید در نظر بسیاری از افراد، طراحی مهدکودک فقط به استفاده از رنگ های شاد و وسایل بازی محدود شود، اما واقعیت امر چیزی دیگری است. دکوراسیون مهد کودک ها باید تخصصی طراحی شوند، زیرا عدم به کار بردن اصول در طراحی آن ها می تواند مخرب باشد.

دکوراسیون مهد کودک دارای اصولی است که باید جدی گرفته شوند. مهد کودک باید به گونه ای طراحی شود که هم با روحیه بچه ها سازگاری داشته باشد، هم دارای ایمنی های لازم باشد و هم به همه نیازهای کودکان پاسخگو باشد. این کار به مطالعه و تخصص نیاز دارد و برای انجام آن باید از نکات زیادی مطلع بود. بسیاری از مهد کودک های امروزی در کشورهای پیشرفته جهان به گونه ای طراحی می شوند که قدرت خلاقیت کودکان را افزایش داده و آن ها را با چالش ها و موضوعات مختلف رو به رو می سازند.

یک مهد کودک خوب با طراحی مناسب، فضایی است که کودکان برای وقت گذراندن در آن شوق دارند. این فضا باید دوستانه و سرگرم کننده باشد. خوشبختانه این روزها ایده های بسیار مهیجی برای خلق یک فضای جذاب و نشاط آور در مهد کودک ها وجود دارند. برای این که با دکوراسیون مهد کودک آشنا شوید، ابتدا بهتر است اصول آن را یاد بگیرید. ما در این مطلب، اصول طراحی دکوراسیون مهد کودک را با شما در میان خواهیم گذاشت. در ادامه نیز می توانید 30 نمونه تصویر از جدیدترین مهد کودک های طراحی شده در سراسر دنیا را ببینید. همراه پویانو باشید.

بخش های مختلف مهد کودک

• کلاس های گروهی
• کلاس های عادی
• اتاق استراحت کارکنان
• راهرو، فضای ورودی و رختکن
• آشپزخانه و غذاخوری مجزا برای کودکان و کارکنان
• سرویس بهداشتی مخصوص کودکان
• سرویس بهداشتی کارکنان

كلاس های گروهی

• هر کودک به 5/1 متر مربع و 4 متر مکعب فضا نیاز دارد. برای 25 تا 30 کودک به 5 تا 70 متر مربع مساحت نیاز است.
• چیدمان میز و صندلی ها باید به تناسب موضوع و کاربری اتاق صورت گیرد.
• باید برای قرار دادن وسایل هر گروه فضا در نظر گرفته شود.

کلاس های عادی

• هر گروه سنی به یک کلاس نیاز دارد.
• برای جداسازی کلاس ها می توان از درب های اسلایدی یا پارتیشن وال استفاده کرد.
• کلاس ها بهتر است در جنوب یا غرب ساختمان واقع شوند.
• حداکثر فاصله لبه پایینی پنجره ها از زمین باید 60 سانتی متر باشد.
• دیوارها باید عایق صورتی و ضربه گیر داشته باشند.
• کف اتاق ها باید پوشش نرم و عایق رطوبتی داشته باشند.
• تا ارتفاع 5/1 متری از رنگ های روغنی استفاده شود.
• کمدها و کشوها باید استاندارد باشند.

اتاق استراحت کارکنان

• یک اتاق باید برای مدیر مهد کودک در نظر گرفته شود.
• فضایی جهت ملاقات والدین با مربیان لازم است.
• اتاقی برای استراحت کارکنان نیاز است.
• یک اتاق برای سرایدار مهد کودک لازم است.

راهرو، ورودی و رختکن

• یک فضا باید برای تحویل دادن و تحویل گرفتن کودک در نظر گرفته شود.
• راهروها نباید طولانی و خسته کننده باشند.
• در ورودی مهد کودک به یک توالت نیاز است.
• بهتر است فضای مخصوصی به عنوان رختکن در نظر گرفته شود.

آشپزخانه

• ابعاد آشپزخانه و غذاخوری باید متناسب با تعداد کودکان باشد.
• در مهد کودک باید یک یخچال بزرگ و انواع وسایل غذاخوری موجود باشند.
• امکانات لازم برای گرم کردن همزمان غذای کودکان باید فراهم شود.
• یک فضای دسته جمعی برای غذاخوری کودکان لازم است.

سرویس بهداشتی کودکان

• حداکثر ارتفاع دستشویی از کف زمین باید حداکثر 60 سانتی متر باشد.
• یک دوش برای مواقع ضروری لازم است.
• دیوارهای توالت باید تا ارتفاع 5/1 متر با کاشی و موزاییک لعاب دار پوشیده شوند.
• توالت باید دارای تهویه مناسب و نور کافی باشد
• عرض توالت ها باید 80 تا 85 سانتی متر باشد.

محوطه بازی

• محوطه بازی باید دارای فضای سبز مناسب باشد.
• در زمین بازی باید سایه به میزان کافی وجود داشته باشد.
• بهتر است زمین های ماسه ای با ارتفاع 25 تا 30 سانتی متر در نظر گرفته شود.
• وجود یک سالن سرپوشیده الزامی است.
• مساحت مورد نیاز برای سالن در حدود 60 تا 70 متر مربع و ارتافع تا 5/4 متر است.

نکات ایمنی

• کلید و پریزها باید دور از دسترس کودکان در ارتفاع 5/1 متری نصب شوند.
• دور شوفاژها باید حفاظ چوبی در نظر گرفته شود.
• دور تا دور ستون ها باید ضربه گیر نصب شود.
• لبه تمامی پله ها باید ضربه گیر داشته باشند.
• پله ها باید نرم باشند.
• از کف پله تا سقف باید حفاظ چوبی یا پلاستیکی در نظر گرفته شود.
• تمام پنجره ها باید نرده محافظ بیرونی داشته باشند.

ویژگی های کلی کلاس ها

• هر اتاق باید یک فایل داشته باشد.
• هر اتاق برای تهویه هوا باید هواکش داشته باشد.
• اتاق ها باید از طریق آیفون به مدیریت وصل باشند.
• بهتر است دکوراسیون داخلی هر 6 ماه یک بار عوض شود.
• هر کلاس باید دماسنجی برای تنظیم درجه حرارت محیط داشته باشد.
• نصب هر گونه تزیینات روی دیوار باید از ارتفاع 5/1 متر به بالا صورت گیرد.
• لامپ ها حداکثر 1 متر از سقف فاصله داشته باشند.

در طراحی مهد کودک باید فضای کارکنان و مدیریت مهد کودک و همچنین فضاهای استراحت، کاری، بهداشتی و غیره از فضای مخصوص کودکان تفکیک شوند. فضاها باید با توجه به برنامه ها و تعداد کارکنان طراحی گردند. فضای انتظار باید در طراحی مهد کودک در نظر گرفته شود. این فضا برای انتظار والدین لازم است. بهتر است فضای انتظار در کنار ورودی و بخش مدیریت قرار بگیرد. بهتر است تعدادی وسایل سرگرمی برای بازی کودکان در این محل قرار بگیرد.

تابلوهای مخصوص کودکان نباید ارتفاع زیادی داشته باشند. بهتر است در طراحی داخلی مهد کودک از رنگ های ملایم در کف و دیوار و سه رنگ اصلی (زرد، آبی و قرمز) برای دیگر بخش ها استفاده کرد. درها باید امکان خروج سریع را برای کودکان ایجاد نمایند. سرویس بهداشتی کودکان باید متناسب با قد آن ها طراحی و اجرا شود. همچنین محل هایی که به آویزان کردن وسایل شخصی کودکان اختصاص دارد را باید طوری طراحی کرد که بتوانند راحت وسایل خود را قرار داده و بردارند. در کشورهای پیشرفته، محل قرارگیری وسایل هر کودک دارای یک لگو است که مخصوص وی می باشد.

وجود فضاهایی مثل فیلتر ورودی، هال مرکزی، اتاق مدیریت و محلی برای ملاقات با والدین، فضای انتظار، فضای سرگرمی موقت کودکان، رختکن کارکنان، سرویس بهداشتی کارکنان، آشپزخانه و انبار، سالن ورزش، سالن بازی، انبار وسایل بازی، کارگاه نقاشی و کاردستی، فضای مخصوص سرایدار و انبار آن، کلاس های گروهی، سرویس بهداشتی کودکان و فضای استراحت کودکان در مهد کودک لازم است.

مسیر حرکت کودک از خارج مهد کودک تا داخل مهد کودک نباید دارای اختلاف سطح باشد. به کار بردن اشیاء تیز و برنده در محوطه سازی مهد کودک مجاز نمی باشد. سطل های مخصوص جمع آوری و تفکیک زباله باید استاندارد طراحی شوند و از دسترس کودکان دور باشند. طراحی محوطه باید طوری باشد که موجب نگرانی برای والدین نشود. عناصر محیط باید به گونه ای طراحی شوند که از بالا رفتن کودک جلوگیری کنند. طراحی ورودی برای کنترل دمای داخل و خارج لازم است. دستگیر در ورودی که در حالت عادی در ارتفاع یک متر در نظر گرفته می شود، در مهد کودک از سمت داخل باید ارتفاع بیش از یک متر و نیم داشته باشد تا کودک نتواند آن را باز نماید.

از جمله عملکردهای سالن های چند منظوره می توان به صرف غذا اشاره کرد، پس کودکان می توانند از این فضا برای غذا خوردن نیز استفاده کنند. بهتر است این محل به آشپزخانه نزدیک و از سرویس بهداشتی و محل رفت و آمد کارکنان دور باشد. برای تغذیه همزمان کودکان باید به تعداد مناسب و کافی، صندلی وجود داشته باشد و میز غذاخوری به اندازه کافی بزرگ باشد.

فضای باز یا همان حیاط مهد کودک باید دارای وسایل بازی باشد تا کودکان بتوانند طی روز از محیط آن استفاده کنند. همچنین باید در سالن بازی داخل مهد کودک، وسایلی مثل پازل، لگو، مکعب و عروسک به تعداد مورد نیاز موجود باشد.

در صورت در نظر گرفتن پله باید تا جایی که امکان دارد، ارتفاع آن ها کم و عمق کف پله ها زیاد باشد. پله ها باید با حفاظ مطمئن ایمن گردند.

رنگ ها در طراحی داخلی مهد کودک

• رنگ زرد: این رنگ بر خلاف نظر عموم از لحاظ تربیتی و آموزشی برای مهد کودک مناسب است. رنگ زرد دارای حالتی گرم کننده است و یک رنگ روشن می باشد. زرد، رنگ خوشحالی، شادابی، نشاط و آرامش است. این رنگ را می توان سمبل آخرت، شگفتی، نور و خورشید دانست. زرد به عروج انبیاء و شادمانی می ماند و نشان روشنی، هوشمندی و روشنفکری است. صحابنظران روانشناسی رنگ ها معتقدند اگر زرد به مقداری آبی تمایل داشته باشد، قسمتی از مغز را که دارای حالت جهت فکری است، تحریک می نماید. این رنگ به حضور ذهن افراد کمک زیادی می کند و باعث تقویت حافظه می شود.
• رنگ قرمز: رنگ قرمز را باید رنگی مثبت، متجاوز و مهیج دانست. این رنگ قادر است فشار خون را بالا ببرد و به همین خاطر برای افرادی که عصبی هستند، مضر بوده و توصیه نمی شود. از خصوصیات رنگ قرمز می توان به خاصیت اشتها آوری بی نظیر آن اشاره کرد که باعث می شود در فضای غذاخوری به کار بیاید. قرمز، سمبلی از خون و عشق است. رنگ قرمز در صورتی که به درستی به کار برده شود، می توان باعث به هیجان آورد کودکان منزوی و گوشه گیر باشد.
• رنگ آبی: رنگ آبی، یک رنگ صاف و روشن، بی تحرک و ناشکیبا و در عین حال فعال است. آبی را رنگ صبوری و بردباری می دانند. این رنگ امیدوار کننده و مقدس در گنبدهای مساجد و مناره های آبی که مثل پلی میان آسمان و زمین به چشم می آیند، به کار می رود. رنگ آبی می تواند از فراموشی بکاهد. استفاده از این رنگ می تواند باعث آرامش شود.
• رنگ سبز: سبز، ترکیبی است از دو رنگ آبی و زرد. این رنگ، مظهر جوانی، ایمان، عشق، عقیده دینی، توکل، فنا ناپذیری، لطافت، تقدیس، معنویات و طراوت می باشد. سبز برگرفته از طبیعت است و می تواند شادابی ایجاد کند. با توجه به این که این رنگ باعث نرمش پذیری می شود، برای سنین بین 10 تا 16 سالگی توصیه می شود. زیرا افراد در این سنین در حال گذر از دوران بحرانی بلوغ هستند. به همین خاطر می توان رنگ سبز را برای مدارس راهنمایی پیشنهاد کرد.
• رنگ نارنجی: نارنجی از ترکیب دو رنگ زرد و قرمز به وجود می آید. از آن جا که رنگ های سازنده نارنجی هر دو گرم هستند، این رنگ دارای جذابیت و هیجان زیادی است. رنگ نارنجی به گوارش بهتر غذا کمک می کند و با این که خیلی ها نمی دانند، آرامش دهنده و مسکن است. این رنگ، بیانگر آمادگی و فعالیت است و برای بچه ها در سنین کم بسیار مفید است. رنگ نارنجی برای رنگ آمیزی کودکستان ها خیلی مناسب می باشد.
• رنگ بنفش: بنفش از ترکیب دو رنگ قرمز و آبی ایجاد می شود. این رنگ، ترکیبی است از تسکین دهی و هیجان. بنفش در افراد کم خواب باعث تقویت خواب و از بین رفتن بی خوابی می شود. از آن جا که بنفش را یک رنگ هنری می دانند، استفاده از آن در تم کم رنگ برای رنگ آمیزی کارگاه های هنرستان توصیه می شود.

معماری و دکوراسیون داخلی پویانو / اکبری