از اقلیم­ شناسی تا متریال نما : سازگار بسازید!

از اقلیم­ شناسی تا متریال نما

ایران چند اقلیم دارد؟ چه مصالحی با چه اقلیمی سازگار است؟ این سوالات شاید دغدغه شما نباشند، اما پاسخ آن­ها بدون آن که مستقیما متوجه شوید، نقش مهمی در زندگی شما دارد. بشر از گذشته تا امروز، همواره در زمینه تامین مسکن و پناهگاه برای خود به شرایط جوی محیط توجه داشته است؛ پس بی­دلیل نیست اگر امروزه هم چنین مواردی اهمیت داشته باشند.  از اقلیم­ شناسی تا متریال نما

ایران، کشوری است با تمدن بسیار کهن و اقلیم­های متنوع. قدمت و تاریخ کشور ما به قدری قابل توجه است که نمی­توان در رویکرد­های معماری نوین آن­ها را نادیده گرفت. پیشینیان ما برای اقلیم و مسکن متناسب با آن ارزش زیادی قائل بودند. در عصر مدرن نیز با پیشرفت فناوری و پدید آمدن گزینه­های جدید به عنوان مصالح قابل عرضه در بازار، این امکان وجود دارد که فرد با توجه به آب و هوای محلی که در آن زندگی می­کند، اقدام به ساخت بنا نماید. با توجه به اهمیت این موضوع بر آن شدیم تا مطلبی در رابطه با رابطه با اقلیم و نما تهیه کنیم و از شما دعوت می­کنیم در ادامه با ما همراه باشید.

ایران؛ کشور اقلیم­های گوناگون

کشور ما همان طور که در مقدمه بیان شد، اقلیم­های گوناگونی را در بر می­گیرد. مسلم است که طراحی نما در هر اقلیم به شرایط آب و هوایی همان اقلیم بستگی دارد. در ادامه، این موضوع به شکل دقیق­تر بررسی می­شود.

اقلیم مرطوب و معتدل

سواحل دریای مازندران و شهرهای این حوالی، دارای آب و هوای معتدل، بارندگی و رطوبت زیاد هستند. با در نظر گرفتن این خصوصیات می­توان گفت نمای ساختمان در این اقلیم به مصالحی نیاز دارد که حداقل ظرفیت حرارتی را دارند. به عبارت دیگر، کم بودن میزان نوسانات مربوط به دما در این اقلیم سبب می­شود نیاز چندانی به ذخیره حرارت در بنا احساس نشود. بنابراین، شایسته است مصالح سنگین با ضخامت زیاد که سبب کم شدن تهویه می­شوند، در این اقلیم مورد استفاده قرار نگیرند. چوب از مصالح مناسب برای اقلیم معتدل و مرطوب می­باشد و خوشبختانه به خاطر نوع پوشش گیاهی این مناطق، به وفور در دسترس است. همچنین می­توان در این اقلیم از سنگ­های ساختمانی سبک با ضخامت پایین نیز بهره گرفت؛ اما باید در نظر داشت که سنگ مذکور در برابر تغییر رنگ و ظاهر در شرایط فوق مقاوم باشد. سنگ­های مصنوعی با طرح­های متنوع نیز برای طراحی داخلی بناهای این اقلیم کاربرد دارند.

اقلیم­ شناسی تا متریال نما

اقلیم گرم و مرطوب

این اقلیم بیش­تر سواحل جنوبی کشور ما را در بر می­گیرد. این نواحی در تمام فصول سال از رطوبت زیاد برخوردارند و اختلاف دمای شب و روز در آن­ها پایین است. از آن­جا که شدت تابش نور خورشید در این مناطق زیاد است، عموما تابستان­های گرم و مرطوبی دارند و زمستان­ها آب و هوای معتدلی را تجربه می­کنند. چوب، همان گونه که در اقلیم مرطوب و معتدل کاربرد دارد، برای استفاده در این مناطق نیز گزینه مناسبی به شمار می­آید. علت تناسب چوب با این آب و هوا ظرفیت حرارتی پایین آن است که باعث کاهش انتقال حرارت شده و از ذخیره شدن آن در طول روز جلوگیری می­کند. البته باید توجه داشت که پوشش گیاهی مناطق جنوبی ایران به اندازه شمال غنی نیست؛ بنابراین منطقی­تر است اگر از چوب فقط در بام و بازشوها استفاده شود. گزینه بعدی، سنگ تراورتن است که ذاتا سطح خنکی دارد.

اقلیم گرم و خشک

وسیع­ترین اقلیم ایران، اقلیم گرم و خشک است. این اقلیم، دو بخش بیابانی و نیمه­بیابانی را شامل می­شود. در اقلیم گرم و خشک، اختلاف دمای زیادی بین شب و روز وجود دارد و هوا عموما خشک است. تابش شدید نور خورشید نیز از دیگر شرایط مناطق این اقلیم است. در اقلیم گرم و خشک، زمستان­ها سرد و سخت و تابستان­ها گرم و خشک هستند. با توجه به این شرایط، مصالح پیشنهادی برای این اقلیم باید از ظرفیت حرارتی بالایی برخوردار باشند. به عنوان مثال، خشت و آجر از جمله موارد مناسب برای این شرایط آب و هوایی به شمار می­روند. البته می­توان از سنگ تراورتن که نقش عایق حرارتی را به خوبی ایفا می­کند نیز استفاده کرد، زیرا قادر است در طول روز، فضا را گرم کند. جهت جلوگیری از جذب نور آفتاب، بهتر است مصالح به کار رفته در این اقلیم، رنگ روشن داشته باشند.

اقلیم سرد و کوهستانی

کوهستان­های غربی کشورمان ایران که شامل رشته کوه­های فلات مرکزی و نیز کوه­های زاگرس می­باشند، اقلیم سرد و کوهستانی را تشکیل می­دهند. زمستان­های سخت و طولانی در مقابل تابستان­های معتدل، از شرایط آب و هوایی این مناطق هستند. اختلاف دمای شب و روز در مناطق کوهستانی زیاد است و میزان بارش نیز همین­طور. با توجه به شرایط فوق بهتر است در این اقلیم از مصالحی استفاده شود که مقاومت حرارتی زیاد داشته و می­توانند نقش عایق حرارتی را نیز ایفا کنند. با کمک این مصالح می­توان حرارت را داخل بنا حفظ و در عین حال از نفوذ سرمای بیرونی به فضا جلوگیری نمود. در ضمن پیشنهاد می­­شود از مصالح دارای رنگ تیره و گرم برای نما بهره­گیری شود، چرا که این مصالح قادرند از تابش نور خورشید جهت گرم کردن فضای داخلی کمک بگیرند. سنگ­های تیره رنگ، بهترین گزینه برای اقلیم فوق می­­باشند و در میان آن­ها سنگ تراورتن که مقاومت مناسبی در برابر انبساط و انقباض دارد، کاربرد بیش­تری دارد.

سخن آخر…

همان طور که ذکر شد، هر اقلیم شرایطی دارد و این شرایط هستند که مصالح مناسب نما را تعریف می­کنند. امیدواریم این مطلب به درک بهتر شما در این رابطه کمک کرده باشد. از همراهی شما سپاسگزاریم.

گروه طراحی و معماری پویانو در کنار شماست برای تحقق خواسته هایتان