طراحی و معماری: ایده طراحی مسجد مرکزی پریشتینا، در پایتخت کوزوو، توسط گروه طراحی Invert Studios با یک سوال بسیار ساده آغاز شد: چگونه می توانیم بنایی را طراحی کنیم که باید با همسایگی های مجاور خود هماهنگ بوده، با بافت شهری یکپارچه شده و در عین حال به یک دلیل قدرتمند بخواهد که به عنوان نشانی مربوط به آینده در شهر برجسته شود؟ با پیشنهاد طرحی که متداول و پیرو سنت معمول نبوده و در تلاش برای تغییر تصور عامه ی مردم از فرم بیرونی مساجد، آن ها نمونه ای از یک بنا را در سطح جهانی خلق کردند که میراث معماری اسلامی را در خود منعکس می کند. در عین حال این بنا با یک تکنولوژی بالا برجسته می شود.

• معماران: Invert Studios
• موقعیت پروژه: PRISHTINA, Kosovo
• گروه طراحی: Victora istotskya,Raof Abdelnby,Kamel Loqman
• مساحت پروژه: 8103 sqm
• سال ساخت: 2013
• عکاس پروژه: Courtesy of Invert Studios

جامعه مسلمانان شهر پریتیشیا به دلیل فقدان یک فضای نیایش و پوشش نامناسب مسجد بین بخش قدیم و جدید شهر، خود را در یک وضعیت دشوار یافتند. این وضعیت یکی از پیامدهای توسعه شهر در طول دوره سوسیالیستی است که بناهای مقدس بخشی از دستور کار برنامه ریزی شهری نبودند.

در پریتیشیا مساجد به طور عمده در بخش قدیمی شهر (شمال آن) واقع شده و بسیاری از آن ها از زمان عثمانی باقی مانده اند. آن ها مساجد کوچکی هستند که برای نیازهای محله در نظر گرفته شده اند و یک مسجد بزرگتر نیز برای نماز جمعه وجود دارد. این مساجد قدیمی بوده و دارای ارزش های میراث فرهنگی می باشند. به جز تعدادی مسجد نوساز، فضای کلی برگزاری نماز شامل مساجد قدیمی می شود که به طور فعال توسط جامعه مسلمانان شهر مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به مساجد موجود، کمبود فضای برگزاری نماز در روند توسعه ساختمانی و با درخواست اکثریت جامعه برای به دست آوردن فضای بیشتر، حتی با استفاده از فضاهای عمومی نزدیک آن ها، به ویژه برای نماز جمعه نتیجه گیری شده است.

پس از تعیین مکان مسجد توسط شهرداری پریتیشیا، جامعه اسلامی جمهوری کوزوو با تاکید بر اهمیت این مسجد به عنوان مسجد مرکزی شهر، تصمیم گرفت تا طراحی آن را از طریق برگزاری یک مسابقه بین المللی انجام دهد. توجه به ساختن این مسجد به عنوان بنایی که برای جامعه مسلمانان کوزوو اهمیت فوق العاده ای دارد، باید به شکل یک راهنمای بسیار مهم در روند طراحی ارائه شود.

ما عناصر معماری عثمانی را بررسی کرده و به سادگی دو عنصر عظیم را که می توانند هر ساختمانی را شبیه مسجد سازند، یعنی مناره و گنبد، در هم ادغام کردیم. ما تصور کردیم که می توانیم فرم گنبد را گرفته و آن را با مناره ترکیب کرده و به شکل یک برج کامل کنیم، جایی که بیشتر فعالیت ها در آن اتفاق می افتد و این برج نمایی به سمت جاده اصلی دارد. ما طرحی شماتیک برای مرکز فرهنگی اسلامی به آن اضافه می کنیم که به سادگی با بافت شهری رابطه برقرار خواهد کرد.

از آنجا که بنا در سایت در یک زاویه خاص، رو به مکه، قرار گرفته است به افراد در حال عبور از چگونگی درک آن ها از طراحی از زوایای متفاوت، تجربه منحصر به فردی می بخشد. چرا که آن ها همواره دو پوسته شگفت انگیز و متمایز را خواهند دید، پوسته خالص و صلب در جهت شمالی و پوسته شفاف در جهت جنوبی.

نمای این مسجد از دو پوسته تشکیل شده است؛ پوسته خارجی از ETEF و پوسته داخلی از شیشه. بدین ترتیب ما به ایده ساختمان سبز دست یافتیم، جایی که گرمای خورشید بین دو پوسته به دام افتاده و در طول روز به داخل فضا می تابد.

گالری تصاویر:

مطالب پیشنهادی:

معماری کلیسای کوچک ارتدوکس در قبرس

ساختمان جدید موزه ی گالری هنر ونکوور

مدرسه ی Binhai Xiaowai در چین

منبع: archdaily

گردآوری و ترجمه در تحریریه پویانو|محمدیان