معماری مسجد الاصلاح توسط گروه معماران فرم‌ورکز Formwerkz ؛ مسجد الاصلاح در شهر پونگل که جمعیت آن متراکم و زیاد است، در سنگاپور طراحی شده است. این مسجد می‌بایست به جامعه مسلمانان این منطقه خدمات لازم را ارائه کند، و می‌تواند حداکثر 4500 نفر را در خود جای دهد.

معماران : گروه معماری فرم‌ورکز (Formwerkz Architects)

مکان پروژه : سنگاپور

مساحت : 3700 مترمربع

در این مسجد سعی بر استفاده از مفهوم مسجد باز بوده است. این مسجد جدید بخشی جدایی ناپذیر از جامعه شهر پونگل است و در پی این است که نمادی برای مفهوم مسجد باز و بازتابی از آرمان‌های اسلامی معاصر در سنگاپور باشد. ایده باز بودن در زمینه‌هایی فراتر از نمود ظاهری یافتن و ایجاد تخلخل در بنا، در دسترس بودن، و باز بودن به لحاظ آب و هوایی و اقلیمی استفاده شده است. و از این مفهوم در راستای پاسخگویی به گستره وسیعی از نیازهای جامعه مسلمان، نیز استفاده شده است. و در سطوح بالاتر جامعه، و در پرداختن به نقش مسجد در ترویج فهم دینی نیز از این مفهوم استفاده شده است.

ایده بلندپروازانه استفاده از مفهوم مسجد باز، چالش‌های بیشتری را بر سر راه طراحی این مجموعه قرار داد. این چالش‌ها در نتیجه کوچک بودن سایت و نزدیکی آن با آپارتمان‌های همسایه، بوجود آمده است. تخلخل فیزیکی امکان ارتباط بصری با محیط بیرون را فراهم کرده است و حوزه مربوط به این مسجد را به بخش‌هایی فراتر از مرزهای آن گسترش داده است، ولی در عین حال  انتظاراتی را که در زمینه مسائل مربوط به قداست و حریم یک مسجد هستند را، برآورده نمی‌کند. از نظر مسائل مربوط به اقلیم، تخلخل بنا مزایای بسیاری در زمینه تهویه طبیعی و تامین نور روز برای ساختمان دارد؛ اما چالش‌هایی را در زمینه محافظت از ساختمان در برابر باران‌های موسمی، بوجود می‌آورد.

پلان آزاد

ما یک پلان باز و وسیع را طراحی کردیم که طبقه همکف آن اندکی بالاتر از سطح زمین است و سالن اصلی نمازخانه روی آن قرار دارد. سالن نمازخانه که اطراف آن باز است، بوسیله یک سایبان که در بالای آن آویزان شده است، در برابر شرایط آب و هوایی محافظت می‌شود. این سایبان تمامی قسمت‌های قابل ساخت و ساز ساختمان را در بر می‌گیرد و مانند یک سقف بزرگ عمل می‌کند. به دلیل عدم استفاده از دیوارهای احاطه کننده محیط و دیوارهای بسته، سالن مخصوص عبادت از نظر بصری و فیزیکی در تمامی جهات در دسترس است، و تمایز میان مسجد و خیابان را محو و کمرنگ می‌کند.

گسترش فضای شهری عمومی

عرشه محوطه خارجی این ساختمان ارتفاع کمی دارد، و بوسیله مجموعه‌ای از تراس‌های بزرگ که گیاه روی آن‌ها کاشته شده است، اتصال میان خیابان و این ساختمان را برقرار می‌کند. این محوطه مانند یک میدان عمومی است که سه حجم مجزا در آن قرار دارند؛ از جمله: بلوک اصلی عبادت، مرکز آموزش‌های اسلامی، و بلوک فضاهای اداری. از این فضای باز همچنین می‌توان برای برگزاری رویدادها و فعالیت‌های مربوط به سه عملکرد بالا استفاده کرد، مانند استفاده از آن به عنوان نمازخانه در طول ساعاتی که افراد بسیاری به مسجد می‌آیند و سالن نمازخانه گنجایش کافی را برای این افراد ندارد.

احجام موجود در این مسجد

در مقیاس شهری، استراتژی تجمع و انباشتن به دنبال ایجاد تخلخل بیشتر و ایجاد مقیاس انسانی است. صفحات نمای این سه حجم که دارای طرح اسلیمی هستند، به شیوه‌های متفاوتی طراحی شده‌اند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای متفاوت برنامه‌ریزی این مجموعه باشند و به نیازهای آب و هوایی متفاوت هر حجم نیز پاسخ مناسبی بدهند. اما در مجموع، بلوک‌های این مسجد و مناره‌های آن، حضوری با وقار در محیط دارند و در عین حال حس دعوت کنندگی را در افراد برمی‌انگیزند.

منبع: archdaily
گرداوری و ترجمه در تحریریه پویانو|علمی