معرفی: در سال 1345 خورشیدی و در دوره پهلوی دوم مسابقه ای برای طراحی یک نماد شاخص به منظور شناسایی ایران برگزار شد که در نهایت طرح حسین امانت، معمار جوان و دانش آموخته دانشکده هنرهای زیبا، برگزیده و برج شهیاد به عنوان نماد “ایران مدرن” و نشان دروازه تمدن بزرگ در قرن 20 طراحی و اجرا گردید و پس از بیست و هشت ماه که ساخت آن به طول انجامید، سرانجام در سال 1350 خورشیدی به بهره برداری رسید.

این برج بی بدیل در سال 1353 در فهرست آثار ملی ایران جای گرفت و به عنوان یکی از نمادهای اصلی شهر تهران شناخته می شود که در میانه میدان شهیاد در غرب پایتخت جای گرفته است. هم چنین از منشور حقوق بشر کوروش بزرگ نیز برای اولین بار در این بنا رونمایی شده است. معماری برج شهیاد، که پس از انقلاب به برج آزادی تغییر نام یافت، تلفیقی از معماری دوره هخامنشی، ساسانی و اسلامی است.

قوس اصلی وسط برج نمادی از طاق کسری می باشد که بنایی از دوره ساسانی است. قوس بالایی با فرم شکسته خود از حضور اسلام در ایران خبر می دهد. رسمی سازی بین دو قوس نیز از گنبد مساجد ایرانی الهام گرفته شده است. این بنا دارای یک هندسه مربع مستطیلی می باشد که از روی چهار پایه چرخیده و تبدیل به 16 ضلعی می شود و در انتها گنبدی را شکل می دهد که از بیرون قابل مشاهده نیست ولی از داخل دیده می شود.

داخل برج نقوشی کار شده است که تلفیقی از سنت و مدرنیسم می باشند. در بخشی از طراحی برج نیز نوع مدرنی از مقرنس ایرانی اجرا گردید که با کاشی های فیروزه ای معرق زیبا تزئین شده است. برج آزادی مشتمل بر سه طبقه بوده و دارای چهار آسانسور و دو راه پله می باشد که در مجموع 286 پلکان دارد. هم چنین در فضای داخلی دارای چندین سالن نمایش، نگارخانه، موزه، کتابخانه و … نیز می باشد.

این بنای فرهنگی 45 متر ارتفاع دارد که 5 متر از آن زیر زمین قرار گرفته است. سنگ های نمای آن کار دست سنگ تراشان ماهر می باشد که در قسمت پایین برج دارای 3.2 متر طول و 1.6 متر ارتفاع بوده و در پشت خود سطح خشنی دارند که مانع لغزیدن آن ها می شود. این سنگ ها با بتن و آهن ضدزنگ به هم چسبیده اند و بندکشی میان آن ها با یک نوع ماده قابل انعطاف و لاستیک مانند صورت گرفته است.

میدان آزادی (شهیاد سابق) پس از میدان نقش جهان بزرگترین میدان ایران است و طراحی آن با الهام از طرح داخلی گنبد مسجد شیخ لطف اله انجام شده است. به این صورت که هندسه دایره وار گنبد تبدیل به دو بیضی با کانون های متفاوت می شود. طرح کلی میدان، باغچه بندی زیبا و گل کاری منحصر به فرد آن و هم چنین حضور آب نما و فواره در آن یادآور باغ ایرانی است.

مطالب پیشنهادی:

تئاتر شهر تهران

پردیس سینما ملت

پلانتاریوم تهران؛ گنبد مینا

گردآوری در تحریریه پویانو|فرزانه علیمحمدیان