طراحی فضای بام ؛ آپارتمان های کوچک امروزی با فضای محدودی که در اختیار می گذارند، تقریبا هیچ محیطی برای استفاده از فضای باز ندارند.

به دلیل افزایش جمعیت و عدم پاسخگویی سطح شهر جهت ایجاد فضای زندگی، آپارتمان نشینی تقریبا در اکثر نقاط پرجمعیت جهان به عنوان یک فرهنگ سکونت تثبیت شده است؛ بنابراین بایست روش های جدیدی برای استفاده از فضای باز ایجاد کرد.

در آپارتمان هایی که حیاط ندارند و یا دارای حیاط کوچک هستند، امکان استفاده از فضای باز تقریبا به صفر می رسد. بالکن ها هم هر چند بزرگ، نمی توانند نقش یک فضای باز را در محیط شهرهای شلوغ و پرتراکم ایفا کنند. همیشه ساختمان های بلندی هستند که وقتی در فضای بالکن خانه تان نشسته اید، امتداد خط دید شما را قطع می کنند. در این شرایط که تقریبا هیچ چشم اندازی از محیط شهر در دسترس ندارید، بام تنها گزینه شما خواهد بود.

بام خانه را معمولا به عنوان فضایی می شناسیم که کاربرد چندانی ندارد. بطور معمول شما بیش از چند مرتبه در سال که آن هم برایتان ضرورت دارد، به بام خانه تان سر نمی زنید. حال اگر یک فضای خاص در آنجا داشته باشید چطور؟

بام یک ساختمان، با توجه به اینکه در بالاترین قسمت آن قرار می گیرد، دارای بهترین چشم انداز به محیط اطراف است. این چشم انداز در صورتی که ساکن یک آپارتمان مرتفع باشید حالت بهتری پیدا خواهد کرد. اگر یک چشم انداز خوب برای ترغیب شما به استفاده از محیط پشت بام کفایت نمی کند، با راهکارهای ایجاد فضای دلخواه در بام خانه خود آشنا شوید.

در همه نقاط جهان فرهنگ استفاده از بام به عنوان یک فضای مطلوب جهت استراحت شناخته شده است. مردم برای جبران کاستی های زندگی خود که در حصار فضاهای تنگ آپارتمانی به دام افتاده است، به دنبال تبدیل بام این ساختمان های بلند جهت ایجاد امکان استفاده از هوای آزاد هستند.

یکی از راه های تبدیل فضای بام به یک محیط دلپذیر استفاده از گیاهان است. پشت بام را به عنوان بستر جایگزین حیاطی در نظر بگیرید که در بسیاری از آپارتمان های امروزی حذف شده است. در هر جایی که به نظرتان می رسد درخت بکارید. گیاهان علاوه بر داشتن فوایدی مثل زیبایی و تصفیه هوا می توانند دید ساختمان های اطراف را به فضای بام شما محدود سازند و یک فضای شخصی به وجود بیاورند. اگر ساختمانی که در آن سکونت دارید از محیط اطراف دید دارد، بهتر است از درختچه های پرپشت و متوالی برای محدود کردن دامنه دید استفاده کنید. لازم نیست دورتادور بام را درخت بکارید. می توانید تنها در قسمتی که می خواهید به عنوان فضای نشیمن از آن استفاده کنید این طرح را پیاده سازید.

حتما با مفهوم بام سبز آشنایی دارید. هر چه پشت بام خانه شما سبزتر باشد، مسلما علاقه بیشتری به گذراندن وقت خود در آن پیدا خواهید کرد. با ایجاد فضای سبز در بام خانه تان، می توانید قسمتی از طبیعت را در محل آسایش خود داشته باشید و هر وقت که تمایل داشتید به این طبیعت کوچک سر بزنید.

اگر برایتان امکان پذیر است، باغچه های کوچکی در فضای بام خود در نظر بگیرید. این باغچه ها به خودی خود نور خورشید را دریافت کرده و تنها نیازمند آبیاری خواهند بود که خود دلیل خوبی برای سرکشی شما به محیط پشت بام به شمار می آید. باغچه ها با گیاهان خود به محیط بام زندگی می بخشند و فضای زیبایی برای گذران اوقات فراهم می آورند.

یکی دیگر از فضاهای آرامش بخش جهت استراحت در بام خانه تان می تواند آلاچیق باشد. آلاچیق ها هم این قابلیت را دارند که با بستن دید از یک یا چند طرف، حریم شخصی شما را در فضای بام تعریف نمایند و همچنین یک فضای سایه دار و خنک برای شما ایجاد کنند.

اگر بام خانه را جهت اقامت هر چند موقتی انتخاب کنید، نیاز به یک آلاچیق خواهید داشت تا بتوانید اوقات خود را در محیط ان بگذرانید. برای تبدیل آلاچیق به یک فضای گرم و دعوت کننده، آن را با میز، کوسن و در صورت امکان چند گلدان تزیین نمایید.

اگر امکان ساخت آلاچیق برایتان فراهم نیست، می توانید چند سکوی پیوسته در اطراف بام تعبیه کنید. سکوها را طوری در نظر بگیرید که محیط درونگرا ایجاد نمایند و جوی دوستانه به همراه آورند. سعی کنید سکوها را در جهتی قرار دهید که بهترین چشم انداز شهر را داشته باشند؛ چرا که شما بیشترین وقت خود را بر روی همین سکوها خواهید گذراند.

برای اینکه محیط پشت بام را از حالت مسطح و یکنواخت خود بیرون بیاورید، می توانید از اختلاف سطح استفاده کنید. چند پله می تواند برای این منظور کافی باشد. البته بهتر است طراحی این سطوح و شکل گیری فضای بام را به دست یک طراح بسپارید.

اگر فضای بام شما از هیچ لحاظ قابلیت ایجاد چنین امکاناتی را ندارد، به سادگی از چیدن مبلمان و یک میز برای شکل گیری محیط دلخواهتان استفاده کنید. یک میز کوچک و چند صندلی از مواردی هستند که به راحتی قابل تهیه هستند و برای استفاده از آن ها نیازمند هیچ تجهیزاتی نیستید. کافی است آن ها را در فضای مورد نظر خود بچینید.

فضای بام می تواند به محیطی جهت صرف عصرانه تبدیل شود. اگر می خواهید بعد از پایان کار روزمره تان از موهبت تنفس هوای آزاد استفاده کنید، میز صرف عصرانه خود را به بام منتقل کنید. هیچ چیز نمی تواند مثل هوای مطبوع و آفتاب بعدازظهر خستگی را از بین ببرد، پس از این امتیاز به نفع خود استفاده کنید. وجود یک فضای دائمی برای نشستن، شما را ترغیب خواهد کرد که هر از چند گاهی به پشت بام خانه تان سر بزنید.

یک آبنما یا حوض آب از دیگر مواردی است که می توانید برای ایجاد یک پشت بام مطلوب به کار ببرید. حوض یکی از عناصر ثابت حیاط خانه های قدیمی به شمار می آید. اگر خانه شما حیاط ندارد و یا دارای حیاطی است که امکان ایجاد حوض در آن مقدور نیست، یک حوض کوچک در فضای پشت بام می تواند این نقش را بر عهده گیرد و بر روحیه شما تاثیر فراوانی بگذارد.

نور را به عنوان یکی از مهم ترین شروط داشتن پشت بام مطلوب خود به خاطر داشته باشید. اگر اهل شب نشینی در فضای باز هستید و فضای پشت بام را در اختیار دارید، تنها چیزی که نیاز خواهید داشت روشنایی خواهد بود. هیچ کس دلش نمی خواهد در تاریکی مطلق پشت بام خود وقت بگذراند. یک محیط روشن کوچک ایجاد کنید تا اگر شب ها به پشت بام می روید، در یک فضای دلگیر و تاریک قرار نگیرید و به جای آن در نور ملایم از تماشای شب لذت ببرید.

اگر نمی توانید از نورپردازی لامپ استفاده کنید، چند فانوس کوچک را که قابلیت حمل دارند در اطراف فضای نشیمن بام قرار دهید. نور فانوس می تواند آرامش زیادی به همراه داشته باشد.

آتش آخرین عنصری است که به شما پیشنهاد می شود. اگر به نشستن دور آتش علاقه مندید، پشت بام مکان فوق العاده ای برای این کار خواهد بود. در یک فضای کاملا باز، دود آتش برای کسی مزاحمت ایجاد نمی کند و بهانه ای خواهد شد برای اینکه زمستان های سردتان را در پشت بام به گفتگو بنشینید. یک فضای مخصوص برای افروختن آتش در نظر بگیرید و چیدمان سکوها و صندلی ها را طوری انجام دهید که آتش در مرکزیت فضا قرار گیرد. اگر بام دارای آلاچیق است، می توانید آتش را در قسمت میانی آن روشن کنید تا فضای دوستانه تری ایجاد کند.

مهم نیست که بام شما چقدر فضا دارد؛ می توانید از یک محیط کوچک هم برای ایجاد فضای دلخواهتان استفاده کنید. همه پشت بام ها هر چقدر هم که کوچک و فشرده باشند، آن قدر فضا در اختیارتان می گذلرند که یک محل جهت نشستن در گوشه شان تعریف کنید.

فضای پشت بام خود را به همان سبکی شکل دهید که اگر یک حیاط در اختیار داشتید در آن به کار می بردید. آپارتمان های خسته کننده ای که همه ما به نوعی در ان ها گرفتار شده ایم، پتانسیل آن را دارند که به فضای بهتری جهت زندگی تبدیل شوند. تنها باید این پتانسیل ها را بشناسید. یکی از آن ها همین طراحی فضای پشت بام است که اگر آن را به زیبایی انجام دهید، می تواند جایگزین فضای از دست رفته حیاط در آسمان خراش های امروزی باشد.

تحریریه پویانو