یک دانشجوی معماری در طول دوره تحصیل خود با ساخت مدل های مختلفی از ماکت سروکار دارد. ماکت سازی به عنوان بخش مهمی از رشته معماری و شاخه های آن شناخته می شود و از یک معمار انتظار می رود که در این رابطه مهارت مناسبی داشته باشد. البته ساخت ماکت صرفا مخصوص رشته معماری و محصلین این رشته نیست. اگر می خواهید ایده چند بعدی خود را به نمایش درآورده و با دیگران به مشورت بگذارید، یکی از راه های پیش روی شما ساخت ماکت خواهد بود. ساخت ماکت با توجه به انتظاری که از نتیجه نهایی دارید می توان آسان یا دشوار باشد، اما به طور کلی می توان گفت که هر کسی می تواند از پس ساختن ماکت برآید. البته باید این توانستن را مشروط به رعایت اصولی بدانید که در ادامه خواهید خواند. همراه پویانو باشید.

از وسایل درست استفاده کنید

یکی از مهم ترین نکات در ماکت سازی که می تواند روی مدت زمان کار و کیفیت نتیجه نهایی تاثیر بگذارد، انتخاب وسایل است. اگر بتوانید وسایل را به درستی انتخاب کنید، تقریبا نیمی از راه را رفته اید. ساخت هر ماکت با توجه به ظرافت و دقتی که نیاز دارد، نیازمند استفاده از ابزارهای خاصی است. مجموعه ای از ابزارها هستند که معمولا در ساخت اکثر ماکت های معماری به کار می روند. می توانید ابزارهای مورد نیاز خود را از فروشگاه های عرضه لوازم معماری تهیه کنید تا ماکت های خود را با راحتی بیش تر بسازید.

برش های باکیفیت انجام دهید

برش در ساخت ماکت آن قدر مهم است که می توان گفت اگر به درستی انجام نشود، تقریبا هیچ قسمت کار پیش نخواهد رفت. کافی است برش را به گونه ای نادرست یا خارج از حالت استاندارد انجام دهید و خطای کوچکی مرتکب شوید تا ماکت شما به کلی از فرم دلخواه درآمده و به یک فاجعه تبدیل شود. البته این به معنای سخت بودن برش نیست، اما باید بدانید که برای انجام صحیح برش به ابزار تیز و مناسب نیاز دارید. معمولا کاترهای مختلف با زوایای متنوعی وجود دارند که برای برش دستی به کار می روند.

متریال ها را با دقت انتخاب کنید

نکته دیگری که در ساخت ماکت اهمیت دارد، انتخاب متریال است. این که قرار است با چه متریالی به ساخت ماکت خود بپردازید روی کیفیت و زیبایی کار تاثیر مستقیم دارد. متریال خوب، ماکت خوب می سازد. منظور از متریال خوب، متریالی است که با ایده شما جهت ساخت ماکت هماهنگ باشد. برخی از متریال ها برای ساخت یک سری از ماکت ها مناسب ترند و برای سایر آن ها گزینه بدی می باشند. این که متریال مناسب برای ساخت ماکت شما چیست به فرم ماکت و حالت کلی آن بستگی دارد.

در صورت لزوم از لیزر بهره بگیرید

افرادی که در رشته معماری تحصیل کرده اند یا با مهارت های ماکت سازی آشنایی دارند به خوبی می دانند که انجام برخی از برش های ظریف و مشکل از هیچ فردی بر نمی آید. گاهی اوقات نیز متریال مورد نظر شما به قدری محکم یا ضخیم است که نمی توان با کاتر یا ابزارهای مشابه برای برش دادن آن به نتیجه رسید. چنین برش های خاصی به طور معمول به دست دستگاه های برش لیزری سپرده می شود. برش لیزر می تواند هر فرمی که شما مد نظر دارید را روی متریالی که انتخاب کرده اید، درآورد.

از مدل های اسکچ استفاده کنید

یکی از اصول ماکت سازی که تقریبا همه دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته معماری به آن واقف هستند، اجرای مقدمه این کار پیش از شروع فرایند ماکت سازی است. زمانی که می خواهید ماکت درست کنید، هیچ لزومی ندارد که مستقیما به سراغ ساخت شکل نهایی بروید. شما می توانید با ساخت مدل های ساده و ابتدایی از آن چه در ذهن خود دارید به مرور جهت رسیدن به فرم نهایی ماکت اقدام کنید. نمونه های ابتدایی و قابل تغییری که معمولا پیش از ساخت ماکت اصلی ایجاد می شوند، اتود یا مدل اسکچ نام دارند.

درباره نورپردازی ماکت فکر کنید

نور چه در دنیای واقعی معماری و چه در دنیای ماکت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بسیاری از ساختمان ها هستند که زیبایی آن ها با حضور نور معنا پیدا می کند. وقتی یک ساختمان واقعی با نورپردازی به شکل زیباتری دیده می شود، شکی نیست که مدل آن نیز با وارد شدن نور به کار، بسیار زیباتر خواهد شد. نور می تواند آن چه را شما در دل شکاف ها، فرم های فرو رفته و بیرون آمده و زیر و بم ماکت خود خلق کرده اید به زیبایی هر چه تمام تر نمایان کند، پس برای نورپردازی ماکت خود وقت بگذارید.

فضای کافی در اختیار داشته باشید

اگر می خواهید در میانه کار ماکت سازی خود دچار سردرگمی بابت کمبود فضا نشوید، بهتر است پیش از شروع کار به فکر همه چیز باشید. اسکیلی که برای ماکت خود در نظر گرفته اید را حتما روی یک شیت پیاده سازی کرده و به صورت حدودی تخمین بزنید که چقدر فضا برای ساخت ماکت نیاز دارید. اگر در ابتدای کار خود فکر فضا را نکرده باشید، احتمال این که در اواسط ماکت سازی به مشکل بر بخورید، زیاد خواهد بود. سعی کنید همیشه فضای بیش تری نسبت به آن چه نیاز دارید را در اختیار بگیرید.

چسب مخصوص کار تهیه کنید

یکی از بدترین اتفاقاتی که ممکن است برای هر ماکتی رخ دهد، باز شدن قطعات از یکدیگر در حین یا پایان کار است. همچنین گاهی پیش می آید که با وجود انتخاب بهترین متریال های موجود و به کار بردن دقت و ظرافت کافی در انجام برش های ماکت، نتیجه به خاطر بیرون زدن چسب از قسمت های اتصال یافته به شکل بدی در می آید. اینجاست که انتخاب یک چسب مناسب برای ماکت سازی اهمیت پیدا می کند. چسب های مخصوص ماکت سازی به شما کمک می کنند از وقوع چنین اتفاقاتی جلوگیری کنید.

دست های خود را تمیز نگه دارید

اگر از یک دانشجوی معماری حرفه ای در رابطه با اهمیت پاکیزگی دست ها در حین ساخت ماکت سوال کنید، احتمالا به شما خواهد گفت که چه خاطرات بدی از کار کردن با دست های کثیف داشته است. دست های شما هر چقدر هم که در ماکت سازی مهارت داشته باشند در صورت آلوده بودن به کیفیت و زیبایی کارتان لطمه خواهند زد. همیشه پیش از شروع ماکت سازی، دست های خود را کاملا پاک کرده و در حین کار نیز به تمیز بودن آن ها دقت داشته باشید تا ماکت خود را بدون ایجاد لکه به مرحله نهایی برسانید.

برای ماکت خود سایت بسازید

هیچ کس تا به حال ساختمانی ندیده که روی هوا معلق باشد. ساختمان های واقعی بر روی سطح زمین قرار دارند و با بستر خود دیده می شوند. به همین خاطر است که می گویند ایده ساخت یک ساختمان در بستر خود معنا پیدا می کند. با این حساب باید فهمیده باشید که ماکت ها نیز به یک بستر یا سایت نیاز دارند. به عبارت دیگر، ماکت شما تنها زمانی هویت پیدا خواهد کرد که با بستر خود دیده شود. اگر می خواهید یک ماکت حرفه ای بسازید، حتما سایت مورد نظر را نیز ساخته و ماکت خود را روی آن قرار دهید.

اسکیل کار را مد نظر داشته باشید

ساخت ماکت بدون در نظر گرفتن اسکیل، یک کار اشتباه است. این اشتباه به بدقواره شدن ماکت شما منجر می شود. اگر قرار است ابتدا فرم ماکت را اتود بزنید، می توانید بدون در نظرگیری اسکیل دقیق و طبق اندازه های تقریبی کار به ساخت مدل های اولیه بپردازید و بعدا اسکیل را نهایی کنید، اما زمانی که قرار است ماکت اصلی را بسازید، باید تکلیف خود را با اسکیل یا مقیاس کار مشخص کرده باشید. زمانی که اسکیل را در نظر گرفتید، باید توجه کنید که همه قطعات را با توجه به آن تهیه کرده و تا انتهای کار از مقیاس در نظر گرفته شده خارج نشوید.

برای نمایش دیتیل ها تصمیم بگیرید

این که ماکت شما قرار است تا چه میزان از دیتیل ایده تان را به نمایش بگذارد به نظر خود شما بستگی دارد. البته باید این را هم گفت که نظر شما باید تابع عملکردی باشد که از ماکت خود می خواهید. اگر قرار است ماکت را صرفا برای نشان دادن فرم کلی آن چه در ذهن دارید به وجود آورید، احتمالا وارد کردن دیتیل ها چندان ضرورتی پیدا نمی کند، اما در صورتی که می خواهید یک بخش خاص را به گونه منحصر به فردی برجسته کنید یا جزئیات ایده خود را نیز در کنار فرم کلی به نمایش بگذارید، باید برای پرداختن به دیتیل ها نیز زمان بگذارید.

یک حرکت متفاوت انجام دهید

مسلما برای ماکت سازی می توان از ایده های اجرا شده الهام گرفت و با توجه به نکاتی که نمونه های ساخته شده در بر دارند، بهتر عمل کرد، اما اگر به دنبال این هستید که با ماکت خود یک تفاوت خلق کنید و آن ایده ای که در ذهن دارید را به گونه ای منحصر به فرد به نمایش بگذارید، خوب است از کلیشه ها فاصله بگیرید و یک حرکت جدید خلق کنید. با متریال های خاص کار کنید و فرم ها را خارج از شکل معمول شان تصور کنید. سعی داشته باشید ماکت خود را طوری بسازید که در میان بقیه کارها حرفی برای گفتن داشته باشد.

برنامه زمانی مشخص داشته باشید

اگر قرار است ماکت خود را برای یک پرزانته آماده کنید، باید قبل از شروع هر کاری به زمانبندی بپردازید. هیچ چیز بدتر از این نیست که ماکت خود را نیمه تمام یا با کیفیت پایین به نمایش درآورید. مدت زمان ساخت یک ماکت با توجه به میزان جزئیاتی که شما مایل هستید به اجرا درآورید، ابعادی که برای کار خود در نظر گرفته اید و حتی متریال هایی که با آن ها کار می کنید، متفاوت است. برای آن که با مشکل کمبود زمان مواجه نشوید، حتما یک برنامه زمانی مناسب برای کار خود تهیه کرده و با توجه به آن پیش بروید.

از توصیه دیگران استفاده کنید

اگر دانشجوی معماری هستید یا در حال آموختن مهارت های ماکت سازی می باشید، حتما از تجربه های دیگران بهره بگیرید و تا جایی که امکان دارد از آن ها بخواهید شما را در ساخت ماکت یاری دهند. کمک گرفتن از افرادی که در زمینه ماکت سازی تجربه دارند به معنای این است که شما نباید اشتباهاتی که بقیه مرتکب شده اند را تکرار کنید و این نیازمند توجه به مواردی است که آن ها به شما گوشزد می کنند. اگر در قسمتی از کار دچار مشکل شده اید، سعی کنید از همکلاسی ها یا اساتید کمک بگیرید.

برای بهتر شدن خود تلاش کنید

هیچ کس از روز اول به عنوان یک ماکت ساز حرفه ای قدم علم نکرده است. تقریبا همه دانشجویان معماری که در طول دوره تحصیل خود با ساخت ماکت های مختلف سروکار داشته اند، آن قدر این کار را تکرار کرده اند تا به مهارت کافی دست یافته اند. تمرین در ماکت سازی باعث افزایش کیفیت کار خواهد شد. به خاطر داشته باشید که حتی اگر استعداد کافی برای ساخت ماکت را نداشته باشید، همچنان می توانید با تمرین زیاد و به کار بردن حوصله به نتیجه دلخواه خود دست پیدا کنید.

تحریریه پویانو