آجر در معماری : معلوم نیست آجر دقیقا از چه زمانی در معماری کاربرد پیدا کرده، اما مطمئنا قدمت این متریال در معماری ایران خیلی زیاد است. آجر به همان اندازه که عمر دارد، همچنان زیبا و جذاب است. شاید هیچ یک از متریال های صنعتی و مدرنی که امروزه به عرصه معماری و طراحی داخلی پای گذاشته اند، نتوانند به اندازه آجر حس خوب حضور در یک فضا را به وجود آورند. مسلما چیزی در روح این متریال وجود دارد که آن را متمایز می کند. چیزی که متریال های صنعتی با رنگ و لعاب آنچنانی خود ندارند.

آجر در معماری با وجود اصالت و قدمت بی نظیری که دارد، شاید آن طور که باید شناخته نشده باشد، چرا که اگر این طور بود شاهد کاربرد وسیع تری از آن بودیم. البته این روزها ساختمان های مدرن و فوق العاده ای با استفاده از این متریال ساخته می شوند که همه هم زیر نظر معماران برتر طراحی و اجرا می شوند. اگر شما هم آجر و کاربردهای متنوع آن را بهتر بشناسید، جذابیت های آن را کشف خواهید کرد. در این مطلب، چند نمونه از ایده های قابل اجرا با آجر ارائه خواهد شد که این متریال را از منظر کاربرد به شما معرفی خواهد کرد. همراه پویانو باشید.

یکی از خصوصیات جذاب آجر که شاید وجه تمایز اصلی آن از دیگر متریال ها باشد، قابلیت اجرای آن با فرم ها و الگوهای مختلف است. آجر را می توان به شکل های مختلف و در حالت های دلخواه برای چیدن دیوار به کار گرفت. این متریال به شما امکان می دهد تا الگوی مورد نظر خود را به سادگی روی سطح نما یا دیگر قسمت های ساختمان پیاده سازی کنید. دقیقا مطابق تصویر زیر، یک چرخش کوچک در زاویه قرارگیری آجرها نسبت به یکدیگر می تواند الگویی کاملا متفاوت را رقم بزند.

دیگر ویژگی جالب آجر این است که می توان آن را برای اجرای بخش های مختلف ساختمان به کار گرفت. آجر یک متریال مقاوم است و همین باعث می شود کاربرد آن در بخش های گوناگون امکان پذیر باشد. همان طور که در تصویر زیر می بینید، آجر در نقش پوشش نما و همچنین برای فرش کردن پیاده رو و به عنوان کفپوش پله ها به کار رفته است. این نشان می دهد که این متریال، تک کاربردی نیست و بسته به نیاز شما می تواند در بخش های مختلفی به کار رود.

طرح هایی که با آجر قابل اجرا هستند، انعطاف زیادی دارند. شما می توانید بسیاری از طرح هایی که شاید امکان اجرای آن ها با دیگر متریال ها وجود نداشته باشد را با آجر به اجرا درآورید. آجر در معماری می تواند در فرم معمولی و با الگوی ساده به کار رود یا با کمی تغییر در نحوه قرارگیری برای تشکیل فرم های متفاوتی مورد استفاده قرار بگیرد. حتی می توان برخی از قسمت ها را به صورت ساده طراحی کرد و تغییر الگو را با تغییر تدریجی زاویه قرارگیری آجرها انجام داد.

همان طور که پیش تر هم گفته شد، آجر می تواند با قرار گرفتن به شکل های مختلف در ایجاد فرم های متنوع نما به کار آید. البته ایجاد فرم های مختلف با استفاده از آجر به ایجاد تغییرات کوچک در نما محدود نمی شود. اگر دید خود را نسبت به کاربرد این متریال در سه بعد گسترده کنید، خواهید دید که می توان احجام زیبا و خارق العاده ای با استفاده از آن خلق کرد. بسیاری از فرم های منحنی وار و حتی ایده هایی که شاید پیش از این اجرا نشده باشند به کمک آجر قابل ساخت هستند.

آجر از دیرباز برای ساخت قوس و طاق کاربرد داشته است. بسیاری از قوس های موجود در ساختمان های قدیمی به کمک همین متریال ساخته شده اند و گذشته از پایداری شان، بسیار زیبا هستند. امروزه هم کاربرد آجر به عنوان متریال مورد استفاده در اجرای فرم های قوسی شکل ادامه دارد. این فرم ها خصوصا در معماری ایران و ساختمان های جدیدی که با الهام گیری از سبک سنتی ساخته می شوند، زیاد به چشم می خورند.

یکی دیگر از طرح هایی که می توان با استفاده از آجر به اجرا درآورد، طرح پر و خالی است. در این الگو، آجرها به گونه ای در کنار هم قرار می گیرند که نما یا حجم مورد نظر به صورت روزنه دار در می آید. می توان با قرار دادن آجرها به صورت یکی در میان این الگو را اجرا کرد. البته لازم به ذکر است که این الگوها باید روی سطحی که مقاومت سازه ای دارد اجرا شوند و در غیر این صورت، استحکام لازم برای تحمل وزن قسمت های دیگر یا مقابله با نیروهای جانبی را ندارند و خلاصه این که صرفا دکوراتیو هستند.

بسیاری از فرم های مورد نظر که در مرحله طراحی بسیار زیبا به نظر می رسند، به خاطر عدم استفاده از متریال مناسب در مرحله ساخت و اجرا با آن چیزی که انتظار می رود، خیلی متفاوت هستند. همه متریال ها قابلیت این را ندارند که فرم های منحنی را به همان شکلی که شما تصور می کنید به اجرا درآورند، اما آجر به خوبی از این بابت قابلیت حساب باز کردن را دارد. با آجر می توانید انحناهای مورد نظر را دقیقا همان گونه که می خواهید، به اجرا درآورید.

آجر در معماری

تحریریه پویانو