ما قسمتی از اوقات زندگی خود را در کلینیک ها سپری می کنیم. این یک امر اجتناب ناپذیر است و جدا از این که شما چه سنی دارید و با چه نوع بیماری درگیر هستید، برای همه اتفاق می افتد. احتمالا هیچ یک از ما در رابطه با فضاهای درمانی حس مثبتی نداریم. یک کلینیک برای ما همیشه یادآور اضطراب، انتظار و تا حد بسیار زیادی نیز خسته کننده است، اما کلینیک هایی وجود دارند که شما از گذران وقت در آن ها کلافه نمی شوید و اوقات چندان بدی در آن ها نمی گذرانید.

این کلینیک ها، هر چند در عمل با دیگر فضاهای مشابه تفاوتی ندارند و در راستای اجبارهای ناشی از بیماری پذیرای شما می شوند، با این حال فضای مطلوب تری دارند و همین موضوع در کنار مهارت های کارکنان دلیلی خواهد شد برای این که شما باز هم به آن جا مراجعه کنید.

نوع طراحی یک کلینیک می تواند تا حد بسیار زیادی بر تعداد مراجعه کنندگان بیفزاید. این موضوع به هیچ وجه با عملکرد کارکنان منافاتی ندارد و تنها به عنوان یک عامل تقویت کننده شناخته می شود. یک کلینیک زیبا، کیفیت اوقات مراجعین را در طی ساعاتی که جهت معاینه یا درمان می گذرانند بهبود خواهد داد.

در اینجا شما با تلفیقی از خصوصیات تشکیل دهنده یک کلینیک ایده آل آشنا خواهید شد.

محیط اتاق پزشک معمولا شامل فضایی جهت معاینه، میز کار و فضای نگهداری تجهیزات است. می توان این قسمت ها را به وسیله یک پارتیشن از یکدیگر جدا کرد تا نظم بیشتری در فضا حاکم شود. این پارتیشن می تواند شیشه ای در نظر گرفته تا ارتباط بصری بین دو قسمت را حفظ نماید.

در صورتی که فضای اتاق نیاز به تفکیک با در نظر گرفتن یک حریم مشخص تر داشته باشد، می توان از پارتیشن های دیگری نیز استفاده کرد که برای مثال می توانند از جنس سنگ باشند. فضای پشت یک پارتیشن قابلیت این را دارد تا به عنوان محل قرارگیری چند کابینت دربرگیرنده وسایل مورد نیاز استفاده شود.

در صورتی که فضای کلینیک دارای یونیت های مختلفی باشد، برای تفکیک این قسمت ها و اختصاص دادن فضای مشخصی به هر یک از یونیت های مذکور نیز می توان از پارتیشن استفاده کرد. این ایده در کلینیک هایی به کار می رود که فضای چندان بزرگی نداشته و یا به هر دلیل احتیاج به تلفیق چند بخش مرتبط با کاربری یکسان دارند.

همچنین یک کلینیک به فضای مشخصی جهت نگهداری وسایل و تجهیزات پزشکی نیاز دارد که به راحتی قابل دسترس باشد و در عین حال مزاحم محیط کار نباشد. این فضا معمولا با تعبیه یک مجموعه کابینت در نظر گرفته می شود که عموما در گوشه اتاق های معاینه یا در نزدیکی آن ها قرار می گیرد. چنین مجموعه ای باید شامل یک فضای شستشو نیز باشد که توسط پزشک و همکارانش مورد استفاده قرار گیرد. از آن جا که رعایت اصول بهداشتی در فضای کلینیک اهمیت بسیاری دارد، بهتر است در طراحی این قسمت دقت زیادی به کار برده شود.

احتمالا برای شما هم پیش آمده است که جهت معاینه برای دقایقی طولانی مجبور به دراز کشیدن در فضای یک مطب شوید. چنین معایناتی معمولا علاوه بر این که به طور کلی خوشایند نیستند، بسیار کسل کننده به نظر می آیند.

این مسأله اغلب به این خاطر است که شما مجبورید این مدت زمان را با خیره شدن به فضای سقف بگذرانید که گاهی نیز منجر به این می شود که ترجیح دهید چشمان خود را ببندید. حال اگر سقفی که زیر آن دراز کشیده اید، چیزی بیشتر از یک ظاهر یکدست و کسل کننده داشته باشد، شاید نظر خود را تغییر دهید. احتمالا حتی آنقدر مشغول تماشای آن سقف شوید که گذر زمان را احساس نکنید.

برخی از انواع طرح های امروزی این امکان را برای کلینیک ها فراهم می کنند. این دسته از سقف ها دارای تصاویر متحرک می باشند و علاوه بر زیبایی فضا اوقات قابل تحملی برای بیماران تحت معاینه به وجود می آورند.

یونیت های پزشکی را می توان با استفاده از شیشه و در صورت نیاز چند پرده از قسمت های دیگر کلینیک جدا کرد.

بهتر است اتاق های کلینیک دارای پنجره باشند تا تهویه به صورت طبیعی صورت گیرد.

نورپردازی محیط اتاق باید طبق اصول و به صورت مناسب صورت گیرد تا در حین کار مزاحمتی برای پزشک و بیمار ایجاد ننماید. معمولا در فضاهای درمانی از تم سفید برای نورپردازی استفاده می شود. نور باید در محل مناسب و با جهتی تابیده شود که روشنایی لازم را برای محل معاینه فراهم نماید.

میز پذیرش یک کلینیک یکی از قسمت های مهم در طراحی دکوراسیون است که معمولا بیشتر از سایر نقاط به چشم می آید. طراحی یک میز پذیرش خاص و زیبا بر ظاهر کلی فضا تاثیر می گذارد.

می توان فضای نشیمن اتاق انتظار را کمی خلاقانه تر طراحی کرد. استفاده از یک فرم زیبا برای ایجاد محل نشستن می تواند خصوصیتی باشد که یک کلینیک را از بقیه فضاهای دارای عملکرد مشابه متمایز کند. به هر حال کسانی که قرار است وقت خود را به انتظار در محیط کلینیک بگذرانند، نیاز به یک محیط مناسب خواهند داشت که هر چه بهتر طراحی شود، تاثیر بیشتری در روحیه آن ها خواهد داشت.

رنگ هایی که معمولا در طراحی محیط کلینیک به کار می روند، رنگ های روشن هستند. سفید در رأس این رنگ ها قرار دارد و تقریبا اولین رنگی است که با فکر کردن به یک فضای درمانی در ذهن شما نقش می بندد. استفاده از رنگ سفید در فضاهای درمانی را نمی توان صرفا حاصل مرسوم بودن آن دانست. سفید رنگی است که نور را به خوبی بازتاب داده و در عین حال از فاکتور زیبایی نیز برخوردار است. این رنگ در ایجاد آرامش برای افراد نیز تا حدی زیادی تاثیرگذار است. بنابراین سفید اولین رنگی خواهد بود که در طراحی دکوراسیون کلینیک پیشنهاد می شود.

استفاده از رنگ های دیگر در طراحی می تواند حالت سرد ظاهر یک کلینیک را از بین ببرد و با ایجاد یک کنتراست ساده جذابیت بیشتری به وجود بیاورد. البته این نکته باید در نظر گرفته شود که رنگ های تند به طور کلی جهت طراحی کلینیک مناسب نیستند.

یک فضای انتظار مناسب، باید فعالیت هایی را که در چنین فضایی صورت می گیرند، نیز مد نظر قرار دهد. شما در فضای انتظار کلینیک به مطالعه مجله، کتاب و بروشور روی می آورند تا به نحوی اوقات خود را سپری کنند. به این منظور بهتر است فضای مشخصی به شکل طاقچه یا قفسه در نظر گرفته شود.

پنجره های وسیع و یکپارچه می توانند علاوه بر ایجاد روشنایی در محیط انتظار، چشم انداز زیبایی نیز به فضا ببخشند.

فضای راهروها و قسمت پذیرش و انتظار را می توان بدون استفاده از دیوار یا پارتیشن، با به کار بردن رنگ و متریال متفاوت در بخش های مختلف تفکیک کرد. این روش محدود های مورد نظر را به خوبی تعریف می کند و در عین حال فضا را در هم نمی شکند و از یکپارچگی آن نمی کاهد.

استفاده از فرم های خاص در کفسازی، طراحی سقف کاذب و دیوار به همراه نورپردازی مشابه می تواند فضای منحصر به فردی به وجود آورده و معنای کلینیک را از شکل معمول و تکراری خود خارج سازد.

فضای یک کلینیک باید ترجیحا ساده طراحی شود. استفاده از جزییاتی که در عملکرد فضا نقشی ندارند، در فضاهای درمانی مناسب به نظر نمی آید. به هر حال شما هیچ گاه برای لذت بردن از اوقات خود به یک مطب نخواهید رفت.کلینیک های درمانی فضاهایی هستند که در صورت لزوم به آن ها مراجعه می شود. با این حساب نیاز به یک طرح آنچنانی نخواهد بود و بهتر است تنها با طراحی فضاهای لازم و یک دکور مناسب دست کارکنان برای استفاده از فضا باز گذاشته شود و از ایجاد اغتشاش در کاربرد فضا جلوگیری شود.

مهم ترین نکته ای که باید در راستای معماری فضای کلینیک به خاطر داشت، همین توجه به میزان اهمیت عملکرد در مقایسه با زیبایی است که مسلما به فاکتور کاربردی فضا اولویت بیشتری می دهد، اما با در نظر گرفتن اینکه فضای طراحی شده از نظر بصری مطلوبیت کافی را داشته باشد. حفظ تناسب میان این دو فاکتور، یعنی عملکرد و زیبایی باید در طراحی حتما منظور شود.