معماری کلیسایی با حجم‌های هندسی بتنی : معمار پرتغالی آلواروسیزا ویرا کلیسایی را در منطقه بریتانی فرانسه طراحی کرده‌است که حجم آن ترکیبی از فرم‌های بتنی در هم فرو رفته است. کلیسای سنت جک دولاند اولین کلیسایی است که در قرن بیست‌ویکم در بریتانی ساخته می‌شود، و توسط دفتر سیزو در پورتو طراحی شده تا محله مسکونی جنوب رنه را تکمیل کند. طبق بیانی از سوی معماران، «این کلیسا به عنوان حجمی مستقل در این محل ساخته‌ شده‌است که حجم آن با سایتش و ساختمان‌ها و فضاهای اطرافش –چه موجود و چه برنامه‌ریزی شده برای آینده- و بطور خاص با ابعاد بلوک آپارتمانی در شمالش تطبیق یافته‌است».

بتن سفیدرنگ نمای خارجی ساختمان نمودی از ظاهر سایر ساختمان‌های منطقه است، و در عین حال استفاده از حجم‌های برجسته هندسی از مشخصات بارز آن است که سیزا در سابقه طولانی طراحی‌هایش تکرار کرده‌است.

این معمار 84 ساله و برنده جایزه پریتزکر برای دیدگاه شاعرانه‌اش نسبت به مدرنیسم مشهور است. او این دیدگاه را در پروژه‌هایی همچون موسسه نادیرآفونسو در پرتغال و موسسه کامارگو در برزیل به کار برده‌است.

فضاهای مد نظر برای این کلیسا در دو طبقه توزیع شده‌اند، به همراه حجمی استوانه‌ای در مرکز طبقه بالا که سالن کلیسا با ظرفیت 120 نفر را در خود جای داده‌است.

فضاهای اداری و فضاهای جمعی از جمله یک مرکز محله در طبقه همکف قرار گرفته‌اند. ورود به این قسمت از طریق درب‌های شیشه‌ای انجام می‌گیرد که در زیر یک سایبان بیرون‌زده در یک سمت ساختمان قرار دارند.

در دو سمت آتریوم ورودی دو حجم مکعب مستطیلی وجود دارد که ارتفاع آن به اندازه ارتفاع کل ساختمان است. دو حجم شاخص در سمت دیگر ساختمان در دوطرف یک نیم‌استوانه گوشه‌هایی ایجاد می‌کنند که از طبقه بالای همکف شروع می‌شوند.

فرم‌های مکعب مستطیل با استوانه مرکزی که سالن کلیسا در آن است تداخل دارند و گوشه‌هایی را در محیط آن ایجاد می‌کنند که نقش‌های عملکردی مختلفی را برعهده دارند.

یکی از گوشه‌های نمای جلویی کلیسا پلکان اصلی را در خود جای داده‌است، در حالی که در گوشه مقابل آن، دیگر پلکان بنا که محصور است و یک آسانسور که به اتاق زیارت خصوصی مشرف بر سالن کلیسا راه دارد، قرار دارند.

در محراب نیم‌دایره‌ای کلیسا مجسمه‌ای از حضرت مریم قرار گرفته‌است، در حالی که یک جایگاه غسل تعمید در سمتی قرار گرفته که گوشه مقابل محل نمازخانه کلیسا است.

صلیب در نمازخانه‌ای قرار گرفته که موقعیت آن بصورت قطری در نقطه مقابل پلکان اصلی است. این صلیب جهت محور نشستن افراد و جهت چیدمان ریف‌های صندلی‌های اختصاصی این کلیسا را تعیین می‌کند.

استودیو افزود: «یک سکوی مربعی‌شکل در بالای فضای استوانه‌ای کلیسا قرار گرفته تا ورود نور از پنجره‌های بالای سالن را کنترل کند و تجهیزات نور و تهویه را نگه دارد.»

«وجوه این صفحه مربعی با محوری که صلیب ایجاد می‌کند موازی است. به این ترتیب کلیسا با دریافت نور از بالا و بطور غیرمستقیم از طریق بازتاب آن بر دیوارهای استوانه و سقف روشن می‌ماند.»

دو پنجره دیگر در بالای تصویر حضرت مریم و جایگاه غسل تعمید نور طبیعی را مستقیما وارد این بخش‌ها می‌کنند.

دیوارهای باربر ساختمان از بتن‌ آرمه عایق سفیدرنگ ساخته شده‌اند و جای قالب‌گذاری بکار رفته در زمان اجرای آن‌ها در نما مشخص است.

کف بخش‌های مرکز محله و سالن کلیسا با مرمری پوشانده شده که تا دیوارها ادامه پیدا می‌کند، سطح مبنایی را در حول اتاق‌ها شکل می‌دهد و برای کامل کردن مبلمان چوبی فضا، یک جزء بافت‌دار را وارد فضا می‌کند.

سیزا، معمار 84 ساله، یکی از شناخته‌شده‌ترین معماران پرتغالی است. شهرت او برای پروژه‌هایی چون خانه چای بوآ نووا و کلیسای سانتاماریا است. در مصاحبه‌ای در سال 2014 او اظهار داشت که «احساسات» در معماری او بسیار نقش مهمی دارند.

معماری کلیسایی با حجم‌های هندسی بتنی

گردآوری و ترجمه تحریریه پویانو/فاطمه زنگی

منبع: dezeen