طراحی نمای ساختمان های معاصر : طراحی نما قسمتی از پروسه تولد یک ساختمان است که در نهایت می تواند به برجسته ترین وجه آن بدل شود. زمانی که از بیرون به یک ساختمان نگاه می کنید، پوسته آن اولین و شاید تنها چیزی است که می بینید. این پوسته هر چقدر که هوشمندانه تر طراحی شده باشد، در جلب نظر شما موفق تر خواهد بود. جالب است بدانید که طراحی نما نسخه ای نیست که بتوان برای همه ساختمان ها پیچید. اگر ساختمانی حاصل فکر و ایده باشد، مسلما دارای شخصیت منحصر به فردی است که نمای خاص خودش را می طلبد.

یکی از مهم ترین اصولی که باید طی طراحی نما در نظر گرفته شود، توجه به عملکرد ساختمان است. این که در دل یک ساختمان چه می گذرد یا قرار است بگذرد، تعیین کننده ظاهر آن ساختمان خواهد بود. در واقع می توان گفت که هر ساختمان، داستان مخصوص به خودش را دارد. داستانی که در نما به تصویر کشیده می شود. در این مطلب به بررسی طراحی نماهای تعدادی از ساختمان های معاصر می پردازیم که هر کدام خصوصیات و در نتیجه داستان های جدا و متفاوتی دارند. شما می توانید با الهام گرفتن از ایده های به کار رفته در طراحی نمای این ساختمان ها به طرح مورد نظر خود نزدیک شوید. با پویانو همراه باشید.

اولین نما از طراحی نمای ساختمان های معاصر که به بررسی طراحی آن می پردازیم، نمایی است کاملا ساده که یک اتفاق خاص آن را مورد توجه قرار می دهد. این اتفاق، همان شکافی است که در سمت چپ نما جای گرفته است. گاهی اوقات، ظاهر یک نمای بسیار معمولی را می توان با ایجاد چنین حرکتی تغییر داد. در واقع این نما بدون وجود شکافی که در آن جای گرفته، یک نمای عادی است که بسیاری از ما بی توجه از کنار آن خواهیم گذشت. اگر در این مورد شک دارید، کافی است شکاف را در ذهن خود حذف کنید. البته این موضوع به ضعف طراحی اشاره نمی کند و برعکس ثابت می کند یک ایده کوچک تا چه حد می تواند بر ظاهر یک ساختمان تاثیر بگذارد. ایده ای که به اندازه کافی خلاقانه باشد و تغییر قابل توجهی به وجود بیاورد و اگر آن را حذف کنیم، نبود آن کاملا حس شود که نشان دهنده اهمیت آن است.

نمای بعدی را می توان جزو نماهای سبز قرار داد. گرچه شما ممکن است با چنین وصفی به دنبال رنگ سبز به عنوان غالب ترین ویژگی باشید، اما نمای سبز می تواند با یک درختچه نیز تشکیل شود. درختچه ای که روی بدنه ساختمان جا خوش کرده باشد. نماهای سبز را می توان نتیجه پیش رفتن معماری مدرن به سمت خشونت بیش از حد دانست. معماری، پس از انقلاب صنعتی به وضعی دچار شد و هست که بسیاری از معماران را به فکر چاره انداخته است. این وضع را می توان به صورت خلاصه، ماشینی شدن معماری دانست. معماری مدرن با همه ویژگی های منحصر به فرد و خاصش گاهی اوقات آن قدر بی احساس تلقی می شود که ناگهان برای آن چه از دست رفته احساس دلتنگی می کنید. در این نمای مدرن، استفاده از عناصر سبز و زنده تا حد زیادی بر آن چه گفته شد، غلبه کرده است.

تصویر بعدی یک نمونه مینیمال را نشان می دهد. اگر با مینیمالیسم و اصول آن در طراحی نما آشنایی داشته باشید، حتما می دانید که این سبک به سادگی گرایش دارد و نماهایی که با به کارگیری آن در طراحی پرداخته می شوند، همه زیبایی خود را مدیون همین سادگی هستند؛ البته در صورتی که سادگی به نظر شما زیبا باشد. به تازگی افراد زیادی به این سادگی در معماری روی آورده اند. معماران ایرانی نیز از این دسته مستثنی نیستند. در این نما شما با یک حجم مکعبی شکل رو به رو هستید که بخش کوچکی از پوسته آن به صورت ال برش خورده و بیرون آمده است. در این قسمت نما فرو نشسته و برای بیشتر به چشم آمدن این تغییر ساده، از رنگ تیره در مقابل سفید استفاده شده است. در سبک مینیمالیسم تلاش بر این است که با کم ترین تزیینات به بیان آن چه اهمیت دارد پرداخته شود که این نما به خوبی آن را نشان می دهد.

یک نمای شفاف می تواند در نوع خود متمایز و جذاب باشد. زمانی که از شفاف بودن یک نما صحبت می شود، منظور این است که شیشه در طراحی پوسته آن نقش مهمی دارد. چنین نماهایی دقیقا در مقابل انواع درون گرا و صلب قرار می گیرند. نماهای شیشه ای، دارای بیشترین میزان ارتباط فضای داخل با بیرون هستند. این نماها معمولا به دلایل مشخصی مثل حفظ حریم شخصی برای استفاده در طراحی ساختمان های مسکونی، مناسب به نظر نمی رسند؛ مگر این که ساختمان دارای محوطه ای تعیین شده و سایت کاملا مجزا باشد که دید را از اطراف به آن محدود کند. نماهای شفاف یا شیشه ای را می توان گزینه های جذابی برای طراحی پوسته ساختمان های تجاری و یا دارای عملکرد مشابه دانست. ساختمان های دارای این نوع طراحی نما، زمانی که در خیابان ایستاده اید، با شما حرف می زنند و آن چه در فضای داخل می گذرد را به نمایش می گذارند. همین اتفاق در جهت عکس نیز می افتد.

طراحی نما به صورت شبکه ای و با استفاده از یک الگوی هندسی خاص از دیگر روش هاست. این طراحی که نمونه آن را در تصویر زیر مشاهده می کنید، با استفاده از یک فرم هندسی انجام می شود و با تکرار آن فرم در مقیاسی بزرگ، یک شبکه را شامل می شود. این شبکه ها را معمولا در قسمت هایی از نما مشاهده می کنید که دارای پس زمینه شیشه ای هستند. مسلما چنین شبکه ای با قرار گرفتن روی پوسته شفاف یک ساختمان، دید را از بیرون به داخل محدود کرده و در نتیجه برای مواردی از طراحی که می خواهید شیشه را حفظ کرده و در عین حال به حریم نیز اهمیت داده باشید، مناسب خواهد بود. البته مسلم است که چشم انداز بیرون نیز توسط این شبکه شکسته و خرد می شود، اما اگر نزدیک به شیشه قرار بگیرید، تصویر کاملی دریافت خواهید کرد و در عین حال، نورگیری بنا نیز حفظ خواهد شد.

نمای بعدی که مشاهده می کنید، در کشور خودمان به اجرا درآمده است. این نما که در پس ظاهر جذاب آن، یک ساختمان کاملا ساده با ظاهری همانند ساختمان های همسایه اش وجود دارد، به قدری خلاقانه و متفکرانه طراحی شده است که شما در نگاه اول، آن را به شکل یک اتفاق جدید می بینید که با دیگر بناها متفاوت است. اگر کمی در مشاهده خود دقیق تر عمل کنید، چهره اصلی ساختمان را در پس نما خواهید دید. این ساختمان، دارای پنجره های متعددی است، اما شاید در اولین نگاه نتوان همه آن ها را تشخیص داد. نمای کرکره مانند ساختمان باعث می شود کل بنا را به صورت یک فرم یکپارچه ببینیم که در برخی از قسمت های آن، احجامی با پنجره های فرو رفته دیده می شوند. نماهای کرکره ای می توانند در عین حفظ نورگیری، جذابیت خاصی به پوسته ساختمان بدهند.

گاهی اوقات برای ایجاد یک تغییر جالب در نمای ساختمان، می توان از یک حرکت ساده کمک گرفت. کافی است پوسته ساختمان را شکسته و هر قسمت را با نسبت به حالت اولیه اش بچرخانید. این دقیقا مثل تا زدن پوسته تشکیل دهنده نما است. اگر به ساختمان زیر دقت کنید، خواهید دید که سقف ها و همچنین دیواره هایی که به صورت قائم بر محل گرفتن عکس قرار گرفته اند، در حالت عادی هستند و دیواره هایی که نمای آن ها را می بینیم، دچار شکست شده اند. این دیوارها حالتی بادبزنی به پوسته ساختمان بخشیده و به سادگی نمای آن را تغییر داده اند. باید توجه داشت که چنین طرحی نیازمند فکر قبلی است که باید در مراحل طراحی نما شکل گرفته باشد، چرا که دیوار ها با چرخش خود بر پلان تاثیر خواهند گذاشت.

در نمای بعدی، شاهد یک حجم کلی هستیم که قسمت پایینی بدنه آن عقب نشسته و به این شکل یک ایوان در ورودی آن ایجاد کرده است. چنین طراحی هایی با تعریف فضا ارتباط مستقیم دارند. به عبارت دیگر، برخی از روش های طراحی نما، فراتر از شکل دادن به پوسته عمل می کنند و فضا به وجود می آورند. چنین طراحی هایی را همان طور که پیش تر نیز گفته شد، باید در مرحله طراحی پلان در نظر گرفت. در قسمت بالای حجم، قسمتی از پوسته حذف شده و قسمت دیگری از آن حفظ شده است. سقف نیز تا محدوده خاصی باز در نظر گرفته شده است و به طور خلاصه این تصویر را در ذهن ما ایجاد می کند که با یک قاب سه بعدی رو به رو هستیم. در این طراحی با حذف برخی وجه های مکعب که همان حجم کلی است، نما تعریف شده و از سادگی اولیه خود بیرون آمده است که روش مناسبی در طراحی های مدرن به شمار می رود.

طراحی بعدی تا حدی با نمونه های قبلی متفاوت است. اولین چیزی که در طراحی این نما توجه را به خود جلب می کند، فرم راه پله ای است که در پوسته نیز منعکس شده و خود را نشان می دهد؛ به گونه ای که شما از بیرون هم می توانید حضور آن راه پله را ببینید. مسلما طراح می توانست با یک طرح بسته، این راه پله را به کلی از دید پنهان کند، اما تشخیص داده که نمایش آن در طراحی نما می تواند جالب تر از پنهان کردنش باشد. گاهی اوقات، آن چه در ساختمان و اجزای عملکردی آن می گذرد را می توان به عنوان عناصر تعریف کننده نما در نظر گرفت. این یعنی همیشه لازم نیست روی بنا روکش کشیده و یک داستان جدید نقل کنیم. خود ساختمان و آن چه در فضای داخل و بیرون آن می گذرد، می توانند ایده ما برای طراحی نما باشند.

شاید شما نیز به چگونگی طراحی سقف شیب دار در نماهای مدرن فکر کرده باشید. هر چه باشد، ساختمانی که به دلیل اقلیم در بر گیرنده اش نیازمند طراحی سقف شیب دار است را باید به گونه ای طراحی کرد که این نیاز در نظر گرفته شود. در طراحی های مدرن، سقف شیب دار حذف نمی شود، بلکه به فرم دیگری در نما ظاهر می گردد. این موضوع، یعنی چگونگی طراحی سقف شیب دار در ساختمان های امروزی تر به نظر معمار بستگی دارد. برای مثال، در ساختمان زیر شاهد یک حجم کلی هستیم که قسمت بالایی آن دارای شیب است. در واقع برای در نظر گرفتن سقف شیب دار در این بنا، یک پوسته جداگانه منظور نشده و به جای آن از شکست نما استفاده شده است. این طراحی در عین این که سقف شیب دار را ایجاد کرده، به یکپارچه ماندن حجم نیز کمک نموده است.

ساختمان بعدی از طراحی نمای ساختمان های معاصر بسیار ساده و قابل فهم است. در این نما از ساده ترین فرم ها به گونه ای استفاده شده که نتیجه جالبی رقم زده اند. اگر بخواهیم نمای این ساختمان را به صورت خلاصه وصف کنیم، می توان گفت ترکیبی از نرده های افقی و عمودی در ترکیب با فلاور باکس های مکعبی و آجر نما در دل یک قاب آجری قرار گرفته اند که محدوده کلی نما را تعریف می کند. همان طور که می بینید، پوسته این ساختمان با استفاده از عناصر ساده ای که در اکثر نماهای معاصر به چشم می خورند، به شکلی طراحی شده که گویا حرف تازه ای برای گفتن دارد، پس می توان گفت با تغییر فرم های مرسوم و کنار گذاشتن آن چه معمولا شاهدش هستیم، می توان به نتیجه متفاوتی دست پیدا کرد.

طراحی نمای ساختمان های معاصر

تحریریه پویانو