طراحی باغ‌ موزه گیاهان دارویی

معماری: Modaam Architects

موقعیت: کردان، استان البرز، ایران

مساحت: 2500 مترمربع

سال: 2016

این موزه با هدف به نمایش گذاشتن میراث غنی علوم دارویی ایرانیان و قابلیت‌های دانشمندان ایرانی در این زمینه ساخته شده‌است.

باغ ایرانی با قدمتی که حداقل به 2500 سال پیش بازمی‌گردد، یک کانسپت معماری است که با قدرتی زیاد در فرهنگ و اعصار گوناگون ایرانی حضور داشته‌است.

این شامل نمایشگاهی از گیاهان دارویی ایرانی، وسایل طبی تاریخی، معرفی متخصصان دارو و سلامت تاریخ ایران و سایر اطلاعات و موضوعات مربوطه است.

در یک موزه، که هدف آن نمایش دستاورد‌های علوم دارویی ایرانیان است، استفاده از کانسپت باغ ایرانی از طریق زبان و بیانی دیگر یک انتخاب هوشمندانه است. هر چیز در این موزه، حتی خود طراحی، در خدمت به نمایش گذاشتن میراث تاریخ داروسازی ایران است.

این موزه به نحوی طراحی شده که میزبان بخش‌های گوناگونی باشد، از جمله نمایش مسیرزمانی داروسازی ایران و تاریخ داروسازی، لوازم کوچک مورد استفاده داروسازان و فیزیکدانان تاریخ ایران، اتاق «رایحه» ایرانی، نمایشگاه گیاهان دارویی، تاریخچه داروسازان و فیزیکدانان ایرانی، و تاریخ مراکز درمانی و بیمارستان‌ ها در ایران.

کوشک‌ها مهم‌ترین و بطور عمده تنها ساختمان موجود در باغ‌های ایرانی بوده‌اند. از کوشک چشم‌اندازی 360 درجه به محیط اطراف وجود داشت که موجب ورود کیفیات طبیعی باغ به داخل ساختمان ‌می‌شد؛ از جمله  تهویه و نسیم خنک باغ که در اقلیم گرم و خشک ایران برای ساختمان مهیا ‌می‌شد و حتی آبی که از نهر یا استخر باغ منشعب می‌شده و به داخل فضا راه می‌یافته‌است. این کوشک‌ها میزبان مهم‌ترین افراد بودند، از جمله پادشاهان یا ثروتمندان و در برخی مواقع –مانند هشت بهشت در اصفهان- فضایی بودند که مقدم میهمانان خارجی و تجار را گرامی می‌داشتند؛ این ویژگی‌ای است که کوشک این باغ موزه نیز از آن برخوردار است. بخش‌هایی ازاین کوشک برای میزبانی ملاقات‌های مهم با میهمانان مدعو است، که این فرصت را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد که از نشست‌های کاری خود در فضایی فرحبخش لذت ببرند.

شاهکارهای معماری صفویه، از جمله مسجد شیخ لطف‌الله و مسجد جامع شاه‌عباس، به گونه ای اند که انگار در جامی از کاشی روان اند. در این عصر کاشی، از منظر غنای رنگی به اوج خود در کاشی‌سازی ایرانی رسیده‌است. کاشی‌های ساختمان کوشک متعلق به یک شاهکار معروف، مسجد شیخ لطف‌الله در اصفهان می‌باشد. این کاشی‌ها با گیاهان سبز پروژه در هارمونی اند و با رنگ‌های زرد، سرخ و مخملی گل‌ها ذیالوگ برقرار می‌کنند. این کاشی‌ها در مرکز و در ورودی باغ، در مهم‌ترین ساختمان باغ و در مرکز آن، هویتی مانند مروارید باغ را به مهم‌ترین بخش‌های باغ بخشیده‌اند. بعلاوه، استفاده ازاین کاشی‌ها در دیوار ورودی یک رویکرد معاصر است که –در تضاد با اغلب باغ‌های ایرانی که خصوصی و اندرونی بوده‌اند- تمام افراد جامعه را به جهان رنگارنگ درونش دعوت می‌نماید.

کانسپت باغ ایرانی در سایر جنبه‌های فرهنگی ایرانیان نیز نمود دارد، حتی در زندگی روزمره ایرانیان از جمله در فرش‌ها و قالی‌های ایرانی و در طرح‌های آن‌ها مشاهده می‌شود. نقشه الگویی و نظم باغ ایرانی، سرو و درخت زندگی از جمله این بازنمودها هستند. طراحان این پروژه از این تعبیر انتزاعی از اجزای طبیعی در پنل‌های دیوار خارجی استفاده نمودند، به همین ترتیب فرش‌ها با هندسی شبکه‌ای و نقوش طبیعی انتزاعی در کف موزه و از طریق بازی‌ای شاعرانه با نور وسایه بازآفرینی شده‌اند.

وصف محصول: کاشی‌های دست‌ساز کوشک اصلی به مسجد شیخ لطف‌الله –بنایی بسیار مهم و متعلق به عصر صفوی- تعلق دارد. کوشک ب ااین کاشی‌های رنگارنگ همچون مرواریدی در مرکز باغ ایرانی می‌درخشد.

گردآوری و ترجمه تحریریه پویانو/فاطمه زنگی