معماری و طراحی بیمارستان پارس رشت توسط معماران موج نو ؛ از نیمه دوم قرن بیستم تا امروز ، طراحی معماری بیمارستان ها با تغییرات بزرگی مواجه شده اند. این تغییرات از نقش حیاتی که این نوع ساختمان ها در بطن شهر و جامعه به عنوان ویژگی های شهری بازی می کنند بر می آید.

مهندسین مشاور: موج نو

موقعیت:  رشت ، گیلان ، ایران

معمار: لیدا الماسیان ، شاهین حیدری

مساحت پروژه: 30000.0 مترمربع

سال ساخت پروژه: 2016

عکس‌ها: پرهام تقی اف

نظرسنجی گسترده ای که در زمینه مراکز بهداشتی درمانی ایران صورت گرفت نتایج ناامید کننده ای را دربرداشت. سال ها این ساختمان ها بر اساس تکرار بلوک های از پیش طراحی شده ساخته می شدند که با پوسته ای اطراف آن به عنوان ساختمان و ساختمان نهایی بیمارستان پوشانده می شدند. بنابراین شبکه ی پیچیده ای از مسیرها به وجود آمدند که اغلب راهروهای تنگ و تاریکی هستند که حس ترس و استرس را بیشتر و بیشتر در کاربران القا می کنند. از این رو زمان آن فرا رسیده است که ارزشهای موثر در کیفیت خدمت رسانی بیمارستان ها و مراکز درمانی مجددا تعریف و ارزیابی شود که کاربر را در طول تجربه ی خود در این نوع ساختمان ها به آرامش فرا می خواند.

طراحی بیمارستان ها تنها به دلیل مقیاس بزرگ آن در طراحی موضوعی دشوار نیست ، اما نقاط بحرانی نمود می یابند که باید ارتباطات داخلی میان عملکردهای بسیار پیچیده در نظر گرفته شود که بخش های مختلفی را از علم پزشکی ، مهندسی ، روانشناسی و غیره را پوشش می دهد. بخش های ذکر شده همواره در طول زمان با تغییرات اساسی مواجه بوده اند ؛ حتی روز به روز. بهترین راه حل های مطلوب اجتناب ناپذیر برای این دست از ساختمان ها که مستقیما روی عواطف افراد تاثیر می گذارند ، مواردی است که باید در نظر گرفته شود تا احساس راحتی را به وجود می آورد و از استرس و درد بیماران می کاهد. مانند توزیع صحیح بخش ها ، شکل حجم ، هم ترازی با سایت زمینه ، چشم انداز به بیرون ، فضاهای سبز ، مبلمان ، متریال ، رنگ و نور.

بیمارستان پارس رشت در مالکیت بخش خصوصی ، به دنبال طرحی خلاق و پیشگام و تبدیل شدن به نقطه محرک بسیار موثر برای بهترین خدمت رسانی به بیماران و داشتن کاربر بیشتر بود. در نتیجه در این بیمارستان بیماران هم مانند مهمانانی ارزشمند برای بیمارستان و هم افراد جویای سلامتی که برای آن هزینه می کنند در نظر گرفته می شوند. ساختمان های با کیفیت تر ، مشتریان بیشتری را جذب می کند ، خدمات بهتری ارائه می کند و سود بالاتری کسب می کند. این هدف است.

بیمارستان 160 تخت خوابی پارس رشت در مجموع در 30 هزار متر مربع ساخته شده است و در مجاورت یکی از جاده های بسیار پرتردد شهر رشت با پتانسیل بالا برای افزایش آلودگی صوتی در سال های آینده قرار دارد. برای تاثیر کمتر آلودگی صوتی ، سعی بر آن شده است که ساختمان در بیشترین فاصله از جاده گسترش یابد. با توجه به بافت شهر رشت ، طراح تلاش می کند احجام نامرتب را در نظر بگیرد و به این ترتیب استمرار بصری دیدگاه ها حفظ می گردد.

کانسپت طراحی در طبقه همکف از داشتن فضایی گسترده برمی آید شامل بخش های معاینه ، بخش های اورژانس و کلینیک بیمار سرپایی که به بخش های دیگر به صورت افقی و عمودی از طریق یک آتریوم مرکزی متصل می شود. این آتریوم نقش اساسی را در ادغام بخش های مختلف به یک نهاد واحد بازی می کند و به عنوان سازمان دهنده ی مسیر عبور داخلی عمل می کند ، انسجام می دهد ، سلسله مراتب بین بخش های عمومی و خصوصی را شکل می دهد و فضایی پر نور را با استفاده از نور طبیعی خورشید و کمتر نور انرژی الکتریکی ارائه می دهد. این آتریوم مهم ترین ویژگی طرح است چرا که درون و بیرون ساختمان را یکپارچه می سازد.

حفظ پیوستگی جابه‌جایی کاربران خارج از بخش های درمانی در تمام قسمت های ساختمان به گونه ای است که هیچ وقفه ای را میان بخش های محافظت شده و محافظت نشده به وجود نمی آورد.

این بیمارستان و فضای تولید شده‌ی خاص آن بر خلاف مراکز درمانی رایج دیگر ، بسیار فضاهای روشنی هستند که در ترکیب با رنگ های خاص بهره مندی از نور خوشید در فضای داخلی را افزایش می دهند.

نکته ی دیگر طراحی ما ، احجام ساختمان که بخش های مختلف بیمارستان را شکل می دهند انگار که در حجم بسیار روشن ساختمان در تعلیق قرار دارند و با این تقسیم بندی هوشمندانه میان فضاها موضوع کنترل سرایت به خوبی کنترل می شود.

بخش های پشتیبانی که بسیار پر ازدحام هستند و با خطر آتش سوزی مواجه است در فاصله ای از سه حجم شیبدار در دو طبقه قرار دارد و دارای تهویه طبیعی بسیار مناسبی است که برای ادوات پزشکی بسیار ضروری است ، البته از این تهویه در بخش های درمانی اجتناب شده است چرا که از گسترش عفونت در هر صورتی جلوگیری شود.

ورودی های بیمارستان به سه نوع ، ورودی اصلی در جنوب ، ورودی اورژانس در شرق ساختمان و در نهایت باند فرود هلی کوپتر در بام که دسترسی عمودی به ساختمان را فراهم می کند. تمام دسترسی ها در آتریوم متصل می شوند و از آن جا به بخش های دیگر ساختمان راه می یابند.

حجم کلی و فرم نمای ساختمان تاثیر به سزایی در دعوت کاربران و جلب حس اعتماد آن ها به این مکان نظر به تلاش های ویژه ضوابط طراحی جهت آماده سازی مکانی مملو از آرامش برای بیماران و همراهانشان بود. روزها وشب ها در این ساختمان به آن ها حس زندگی منتقل می شود ، در روز فضاهای روشن با میزان کنترل شده نفوذ نور طبیعی به داخل و رنگ های عالی در دیوارها و کف که میزان استرس آن ها را کاهش می دهد و در شب ، آتریوم روشن در قلب ساختمان همچون ستاره ای درخشان که مسیر سلامتی را نشان می دهد و حس امید به زندگی را برای کاربران و بینندگان در خارج بهبود می دهد.

منبع: archdaily

گردآوری و ترجمه تحریریه پویانو| نبیلو